Логарифмдік есептеу жүйесі

Гаусс логарифмдері немесе Логарифмдік есептеу жүйесі (LNS деп қысқаша айтылады) — нақты сандарды компьютерлік техникада, сандық есептеу машиналароында, әсіресе сандық сигналды өңдеуде қолданылатын арифметикалық жүйе, сандардың қосындысы мен айырымының логарифмдері ретінде математикалық негізін қаланған. 1802 жылы итальян математигі Джузеппе Леонели (1776 - 1847) есептеген. 1812 жылы неміс математигі Карл Гаусс (1777 - 1855) сандар қосындысы мен айырымының логарфмдерінің кестесін жариялағандықтан оның есімімен аталған.[1]

және функциялары

Теориясы өңдеу

LNS бойынша   саны логарифммен былай өрнектеледі:

 

, мұнда   оның абсолюттік мәні;   болса   белгісін білдіреді (  егер   және   егер  ).

Бұлай тұжылымдау көбейту, бөлу, дәрежелеу, түбірін алу операцияларын жеңілдетеді. Екінші жағынан, қосу, алу операциялары күрделірек және олар былай орындалады:

 
 

мұнда   операндтар логарифмдері айырмасы, функция «қосындысы»  , ал функция «айырмасы»  . Бұл   және   функциялары, суретте көрсетілгендей, Гаусс логарифдері деген атпен де белгілі. Көбейту, бөлу, түбірден шығару мен дәрежелеу оңайлығы қосу мен алуды есептеу қиыншылығымен теңеледі. Бұл қосалқы оңайшылық LNS-ті ең алдымен математикадағы жүзуші нүктелі операцияларда пайдалануда өте тиімді.

Дереккөздер өңдеу

  1. "Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009