Майкүбі қоңыр көмір алабы

Майкүбі Қоңыр Көмір Алабы

Майкүбі Қоңыр Көмір Алабы, Павлодар облысында Баянауыл ауданында, Павлодар қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 160 км жерде. Алап Сарыкөл, Шөптікөл, Талдыкөл, Тасқұдық және Тамды кен орындарына бөлінеді. Мұндағы қоңыр көмір туралы мәлімет 19 ғ-дың басында алынған. Алғаш А.А. Краснопольский зерттеді. Төменгі-ортаңғы юра көмірлі қабатының қалыңдығы 1850 м. Майкүбі Қоңыр Көмір Алабы 4 свитаға:

• ащыкөл
• талдыкөл
• шөптікөл
• жиренкөлге жіктеледі.

Олардың ішінде талдыкөл мен шөптікөл свиталарының 500 — 650 м қимасында негізгі көмір қабаттары мен горизонттары орналасқан. Шөптікөл свитасында қалыңдығы 25 — 30 және 15 — 25 м болатын екі көмір горизонты, ал талдыкөл свитасында 4 көмір горизонты бар. Қалғандары бір-бір қабаттан (қалыңд. 5 — 6 м) тұрады. Алаптың көмірі гумустық, күлділігі орташа (25 — 28%). Көмір шамалы күкіртті (0,5 — 1%) және фосфорлы (0,1%). Жанғыш массасының жылу бөлгіштігі 7 — 7,5 мың ккал/кг. Шайырдың шығымы 4 — 7%, кейде 10%, шөптікөл свитасында құрғақ көмірге шаққанда гумин қышқылы 5% және битум 2,5% шамасында. Көмірді газға айналдырғанда жылу бөлгіштігі 1000 ккал/м3 болатын 3,5 м3/кг газ алынған. Сапалық көрсеткіштері бойынша алаптың көмірін жоғары сапалы энергетикалық отын, газға айналдыруға, кокстегенде Қарағанды алабындағы долинка свитасының көміріне қоспа ретінде пайдалануға болады.

Дереккөздер

• Қазақ энциклопедиясы