Макаров тапаншасы
Қайнаркөзін көрсету өңдеу
| Сіздің жазып жатқан мақалаларыңызда ешбір дереккөз келтірілмеген. Қосқан мәтініңіздің дереккөздерін көрсетіңіз. Анықтама үшін қараңыз: Уикипедия:Жиі_қойылатын_сұрақтар#Дереккөздерді қалай көрсетемін? және Уикипедия:Уикидің негізгі синтаксисі. |
| Бұл мақаланы не бөлімді, мәтінінің грамматикасын, мәнерін, байланыстылығын, екпіндеуін не емлесін дұрыстау керек. Сіз бұны өңдеп көмектесе аласыз. |
| Макаров тапаншасы | |
|---|---|
 Макаров (ПМ) | |
| Түрі | Өзіндік зарядты тапанша |
| Шығарған елі |  КСРО
|
| Қызмет тарихы | |
| Пайдаланған жақтары | КСРО, Ресей, Германия, Болгария, Вьетнам және т. б. |
| Соғыстар мен жанжалдар |
«Дунай» қақтығысы, Афган соғысы (1979—1989) |
| Өндіріс тарихы | |
| Әрлендірушісі | Макаров, Николай Фёдорович |
| Әрлендіру кезі | 1948 жыл |
| Жасаушысы | Ижевсктің механикалық зауыты |
| Дана құны | 400$ бастап — 850$ дейін (1998жыл) |
| Өндіру кезі | 1951 жылдан бастап |
| Өндіріс көлемі | 2 миллионнан жоғары (КСРО) — ? кейін |
| Ерекшеліктері | |
| Массасы | 0,73 (оқсыз) 0,81 (оқтаулы) |
| Ұзындығы | 161,5 мм |
| Оқпан ұзындығы | 93,5 мм |
| Ені | 30,5 мм |
| Биіктігі | 26,75 мм |
| Оқтығы | 9×18 мм |
| Калибры | сызбалы — 9,27 ±0,075 арты — 9,00 ±0,06 4 ұшы 4,5 ±0,2 сызба сызығы — 260 ±20 |
| Ату әдісі | бос қайтарым |
| Ату жиілігі | 30 / 1мин |
| Бастапқы жылдамдығы | 315 |
| Тиімді шегі | 50 |
| Жетерлік шегі | 50 |
| Оқтату жүйесі | 8 оқты салымы (Магазин) |
| Көздеуіш(тер)і | ашық түрде |
Макаров тапаншасы — 1948 жылы Николай Макаровпен құрастырылған тапанша. Кеңес Одағының кезеңінде бұл тапаншаның 2 млн данасы шығарылған. Бұл — алтыатар (револьвер) техникасының барлық қыр-сырын бойына жинаған әмбебап тапанша. Кеңес әскерлерін қаруландыруда өз орнын бермеген. 60-жылдан астам уақытта әлемдік қару-жарақ нарығынан түспеген тапаншаның үлгісі. Советтік офицерге де, құқық қорғаушы қызметкерге де және арнайы шағын бөлімшелерге де ыңғайлы етіп жасалған. Тек 1990-жылдардың ортасында ғана Макаров тапаншасының орнына Ярыгин тапаншасы келді.
Шығу тарихы өңдеу
Кеңес Одағында 1945 жылы 7,62 калибрлі ТТ (Токарев тапаншасы) тапаншасының орын алмастыратын алтыатарлардың байқауы өткен. Байқау шарттары бойынша жаңа тапанша ТТ алтыатарынан асып түсуі қажет және 9–7,65 мм калибрлі болуы маңызды. Николай Федорович Макаров ойлап тапқан тапанша осы байқаудың жеңімпазы атанады. 1947 жылы тек сұлбасы жасалып, 1948 жылы жаңа тапаншаның толық нұсқасы дайын болды. 1949 жылы Ижевск қаласында шығарыла бастады. Осы жерде 50 жылдан астам уақыт өндірілді. Кеңес әскерін қаруландыру, ІІМ мен мемлекеттік қауіпсіздік органдары үшін 9 мм калибрлі Макаров тапаншасы 1951 жылы қолданысқа берілді. 1952 жылы Ижевск механикалық зауытында тапаншаның толық әрі жаппай өндіру қарқынды өріс алды.
Тапанша сызбасы немістің Walther PP (Walther Polizei Pistole) тапаншасының сызбасына ұқсайды. Ол тапаншаның бекітуші тетігінің еркін тебілу қасиетімен ерекшеленетін. Оқ қуатының шектеулілігі қатты тебіліс заңынан қорғады. Тапаншаның қорғағышын (предохранитель) ашып, шүріппесін қайырып, ату үшін ашық шүріппе жасалған. Бұл бір қолмен атуға көмектеседі. Алтыатар небәрі 25 бөлшектен тұрады. Қарапайым қызмет көрсету және өңдеу тапаншаға деген сенімділікті арттырды. [1]
Жасалу барысы өңдеу
Макаров тапаншасын жасау кезінде күні-түні демалыссыз таңғы 8-ден түнгі 2-3-ке дейін отырған. Кейіннен бұл тапаншаны «орыс Вальтері» деп атаған екен. Мамандар қысқа қашықтыққа атуға бұл тапаншадан асатын алтыатар жоқ екенін дәлелдеген. Макаров тапаншасының автоматты жүйесі, қысқалығы өзге тапаншалардан әлдеқайда жоғары. Жаппай өндіру кезінде Ресейде Макаров тапаншасының көптеген түрлері пайда болды: әскери, спорттық, қызметтік, азаматтық және де газды тапанша. Бұған қоса, бұл тапанша тек Кеңес Одағында ғана емес, шет елдерде де шығарыла бастады: ГДР-да «Pistole M» деген атпен шығарылды, сонымен қатар Қытай, Чехия, Болгария, Югославия мемлекеттерінде де кеңінен таралды.
Тапанша нарықта АҚШ-та үлкен сұранысқа ие. Ұзындығы – 161 мм, биіктігі – 127 мм, ұңғысының ұзындығы – 93,5 мм. Макаров тапаншасы Финляндияда «Glock 17», «CZ-85» және «Beretta 92F» сынды дайындық-тәжірибелік курстарына міндетті тапанша төрттігінің көшін бастайды.
Тағы бір қызықты дерек: Макаров тапаншасы – ғарышта болып келген алғашқы қару. «Восток» зымыранының ғарышкерлерінің керекті заттар жиынтығының құрамында болған.
9мм Макаров тапаншасының техникалық атауы — 56-А-125, КСРОның әрлендірушісімен шығарылған. Макаров тапаншасы көптеген мемлекеттерде өз қызметін атқарып келе жатыр. Оның ішінде: Қазақстан, Ресей, Украина, Белоруссия жәнеде басқа да ТМД елдерінің Қарулы Күштерінде, ІІМ қолданады. Макаров тапаншасының тиімділігі соншалық, оның бір ғана серпінді пружинасы 40 мың атуға дейін көзделген. Бұл тапанша КСРОның ең көп шығарылған, әрі танымал тапаншалар бірі болып табылады. [1]
Макаров тапаншасына сипаттама өңдеу
- Оқ — 9х18 мм.
- Оқ салатын қораптың оқпен салмағы — 0,81 кг, оқсыз салмағы — 0,73 кг.
- Ұзындығы — 161 мм, ені — 30,5 мм, биіктігі — 126,75 мм.
- Ұңғысының ұзындығы — 93 мм.
- Оқ салатын қорап 8 оққа арналған.
- Көздеу шегі — 50 м.
- Жылдамдығы — 30 атыс/мин.
- Оқтың ұшу жылдамдығы — 315 м/с.
Механизмі өңдеу
Модификация түрлері өңдеу
Макаров тапаншаның көптеген (газды, травматты) түрлері шықты, оның ішінде жеке азаматтық тұлғаларға да сатылды.
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Makarov PM |