Мака (халық)
Мака (макаа) — Камерунда және Конго Республикасында, Экваторлық Гвинеяда, Орталық Африка Республикасындағы оған іргелес аудандарда тұратын банту тобының халықтары.[1] Жалпы саны 810 мың адам, оның ішінде Камерунда 600 мың, Орталық Африка Республикасында 130 мың, Габонда 35 мың, Конгода 35 мың, Экваторлық Гвинеяда 10 мың адам.[2] Макалардың ата-бабалары бірнеше жүз жыл бұрын орталық Камерунның таулы аймақтарынан ішкі аймаққа қоныс аударған.
| Мака | |
| макаа | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
810 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Камерун |
600000 |
 Орталық Африка Республикасы |
135000 |
 Габон |
35000 |
 Конго Республикасы |
35000 |
 Экваторлық Гвинея |
10000 |
Тілі
өңдеуТілі - мака тілі, банту тілдер отбасының солтүстік-батыс тобына жатады.[3]
Діні
өңдеуДіні бойынша - дәстүрлі наным-сенімдерді ұстанушылар, бірақ католиктер де бар.[4]
Кәсібі
өңдеуНегізгі кәсібі – қолмен атқарылатын егіншілік (маниок, ямс, таро, тәтті картоп, күріш, жүгері, банан), аңшылық, жабайы майлы пальма жемістерін жинау, ұсақ мал өсіру. Ағаш ою (салттық бетперде, ата-баба мүсіндері, ыдыс-аяқ) төсеніш пен қоржын тоқу, қыш бұйымдарын жасау жақсы дамыған.[5]
Өмір салты
өңдеуӘлеуметтік ұйымның негізін көп отбасылық қауымдастықтар құрайды, рулық-тайпалық құрылым сақталғаны. Туыстық есеп патрилинейлік болып табылады. Неке — вирилокальды.
Елді мекендері өзендердің жағасында немесе орманда жолдардың бойында орналасады. Тұрғын үйлері төртбұрышты, шатыры пальма жапырақтарынан, қабырғалары бамбуктан, бұтақтардан жасалған. Үлкен ауылдар мен қалаларда тұратындар ауқатты макалар заманауи бетон үйлерде тұрады.
Ерлердің дәстүрлі киімі – бөксені жауып тұратын мата, әйелдердікі – алжапқыш.
Азық-түліктерінде маниок пен бананнан жасалған тағамдар - паста, жарма, ащы тұздықтар басым.[6]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Большая советская энциклопедия https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/105804/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0
- ↑ Народы и культуры Мака (Африка) https://travel-journal.ru/ethno/40/946/(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Значения слов мака https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0
- ↑ Мака https://www.wikiwand.com/ru/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%83)
- ↑ Энциклопедический справочник "Африка" МАКА https://1659.slovaronline.com/2014-%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0
- ↑ народы мира / Мака (Африкa) http://www.etnolog.ru/people.php?id=MKAA