Малахит
Малахит (гр. malache — мальва, өсімдік түсіндей жасыл жапыраққа ұқсастығымен аталған) — минерал, карбонаттар класына жатады. Химиялық формуласы Cu2[CO3](ОН)2, CuO — 71,9% (Cu — 57,4%), СО2 — 19,9%, Н2О — 8,2%, аз мөлшерде СаО, Fe2O3, SіO2, т.б. кездеседі. малахиттің түсі ашық жасыл, көгілдір жасыл, қою жасыл, қаттылығы 3,5 — 4,0, сынғыш, тығыздығы 3900 — 4100 кг/м3. Малахит табиғатта ірі мыс кендерінің жер бетіне жақын тотық қабаттарында болады. Үлкен шоғырлы жиынтықтары (50 т-ға дейін) сирек кездеседі, олар негізінен 18 — 19 ғасырларда Ресейде (Төменгі Тагил|Төменгі Тагил аймағында), Чилиде өндірілген. Түрлі зергерлік және әшекейлік көркем бұйымдар жасауда қолданылады.[4] Ұсақталған түрлерінен бояу, тотық минералдарымен аралас бөлшектерінен мыс өндіріледі. Қазақстанда Қоңырат, Жезқазған, т.б. мыс кендерінің тотық қабаттарында өндірілген ірі малахит бөлшектерінің эталондары Геологиялық ғылымдар институтында сақталған.
| Malachite | |
|---|---|
 Malachite from the Congo | |
| Негізі | |
| Санаты | Минерал |
| Химиялық формуласы | Cu2CO3(OH)2 |
| Strunz classification | 05.BA.10 |
| Ерекшеліктері | |
| Молярлық массасы | 221.1 g/mol |
| Түсі | Bright green, dark green, blackish green, commonly banded in masses; green to yellowish green in transmitted light |
| Кристал пішіні | Massive, botryoidal, stalactitic, crystals are acicular to tabular prismatic |
| Сингониясы | Monoclinic—prismatic H-M Symbol (2/m) Space group P21/a |
| Twinning | Common as contact or penetration twins on {100} and {201}. Polysynthetic twinning also present. |
| Үгітіндісі | Perfect on {201} fair on {010} |
| Агреттары | Subconchoidal to uneven |
| Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы | 3.5–4.0 |
| Streak | light green |
| Diaphaneity | Translucent to opaque |
| Үлес салмағы | 3.6–4 |
| Оптикалық сипаты | Biaxial (–) |
| Refractive index | nα = 1.655 nβ = 1.875 nγ = 1.909 |
| Birefringence | δ = 0.254 |
| Дереккөздер | [1][2][3] |
Малахит галлереясы
өңдеу-
Slice through a double stalactite, from Kolwezi, Democratic Republic of Congo. Size 5.9 × 3.9 × 0.7 cm. -
A polished slab of malachite, from the Democratic Republic of Congo -
Ball-and-stick model of malachite's unit cell -
Malachite and azurite, from Morenci, Arizona USA. Size 4.4×4.1×2.2 cm. -
Malachite stalactites (to 9 cm height), from Kasompi Mine, Katanga Province, Democratic Republic of Congo. Size: 21.6×16.0×11.9 cm. -
Botryoidal malachite from Bisbee, Arizona USA. Size 10.5×6.3×5.6 cm. -
Neoclassical vase in malachite in the Hermitage Museum, St Petersburg
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Malachite in Handbook of Mineralogy
- ↑ Malachite at Webmineral
- ↑ Malachite at Mindat
- ↑ Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |