Маңғыстау Тәжірибелік Ботаника Бағы

Маңғыстау Тәжірибелік Ботаника Бағы, 1972 жылы қазіргі Маңғыстау облысының Ақтау қаласында құрылған. ҚР Білім және ғылым министрлігінің Ботаника және фитоинтродукция ин-тының қарамағында. Ауданы 37,9 га. Батыс Қазақстанда сирек кездесетін және жергілікті табиғат жағдайында өсетін өсімдік түрлерін зерттеу жұмысымен айналысады. Қазір бақта: ашықтұқымдылар, басқа аймақтан әкелінген жалпақ жапырақтылар, жергілікті флора, жеміс-жидек, шырмауық, гүлді-сәндік өсімдіктер, жем-шөп дақылдарының жаңа түрлері бөлімдері жұмыс істейді. Ботаника бағының негізгі ғылыми-зерттеу бағыттары: басқа жерлерден әкеліп отырғызылған өсімдіктерді жерсіндіру; қолайсыз климат жағдайында түрлердің өсуі мен олардың биоэкологиялық ерекшеліктерін анықтау; интродуценттерді күтіп-баптау; өсімдік өсірудің агротехникасы мен олардың көбею заңдылықтарына бақылау жүргізу; Маңғыстау өңіріндегі өсімдік жамылғысының қорын зерттеп, өте бағалы түрлерді шаруашылыққа пайдалану; бау-бақша және саябақ құрылыстарын ғыл. негізде ұйымдастыру, шығанақтағы елді мекендерді көгалдандыру. Бақта жоғары сатыдағы өсімдіктердің 79 тұқымдасына жататын 191 туысы бар. Мысалы, раушангүлділердің 18, күрделі гүлділердің 24, астық тұқымдасының 16, бұршақ тұқымдасының 12 туысын айтуға болады. Негізінен бақтағы өсетін биологиялық таксондардың 47%-ы бұталар, 22%-ы ағаштар, 24%-ы көп жылдық шөптесін өсімдіктер, 2,5%-ы бір жылдық өсімдіктер. Қазіргі кезде бақтың коллекциясында өте сирек кездесетін 51 түр бар. Соның ішіндегі 19-ы жалпақ жапырақты (Түркістан қарағаны, Каспий қарамаласы, т.б.); 14-і жеміс-жидекті (Ледебур баданы, Недзвецкий алмасы, т.б.); 12-сі қылқан жапырақты (Зеравшан аршасы, Түркістан аршасы, т.б.); 6-ы гүлді-сәндік (қыр жуа, Коленати қоңыраугүлі, т.б.) өсімдіктер. Құрылғаннан бергі уақыт ішінде бақта бау-бақша және саябақ құрылысы мен ландшафтылық архитектура тақырыбына қатысты көптеген жұмыстар атқарылды. Қызметкерлер өсімдіктер жамылғысының эстетикалық бағасының кешенді шкаласын; басқа жақтан әкелінген бағалы өсімдіктерді анықтау шкаласын; Маңғыстаудың топырақ жамылғысы-мелиоративтік жағдайының бір жүйеге келтірілген жіктелімін; белдемдік қоңыр және күлгін-қоңыр топырақтың агрохимиялық көрсеткішінің экспресс-әдістік диагностикасын жасады, интродуценттердің формаға түсірілген экологиялық сипаттамасының принциптерін анықтады. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том