Мехмет Фуат Көпірлі

Мехмет Фуат Көпірлі (түр. Mehmet Fuat Köprülü) — түркітану ілімінің негізін қалаушысы, ғалым, мемлекет және қоғам қайраткері, профессор. 1890 жылы Константиние қаласында әйгілі Көпірлі отбасында дүниеге келді. Оның арғы атасы Көпірлі Мехмет паша Ұлы Османлы Мемлекетінің садрағзамы қызметін атқарған танымал тұлға еді. Одан кейін де көптеген мемлекет қайраткері шыққан әулеттің бай кітапханасы болды. Бұл әулетке елге танымал ғалымдар мен қоғам қайраткерлері жиналып, ғылыми сұхбаттар ұйымдастырылатын.

Мехмет Фуат Көпірлі
түр. Mehmet Fuat Köprülü
Мехмет Фуат Көпірлі
Лауазымы
Түркия сыртқы істер министрі
9 желтоқсан 1955 — 20 маусым 1956
Ізашары Аднан Мендерес
Ізбасары Фатин Рюштю Зорлу
22 мамыр 1950 — 15 сәуір 1955
Ізашары Неджметтин Садак
Ізбасары Аднан Мендерес
Өмірбаяны
Дүниеге келуі 4 желтоқсан 1890 (1890-12-04)
Стамбул
Қайтыс болуы 28 маусым 1966 (1966-06-28) (75 жас)
Стамбул
Мехмет Фуат Көпірлі Ортаққорда

Өмірбаяны

өңдеу

Мехмет Фуат 1913 жылы Ыстамбұл университетіне «Түрік әдебиеті және тарихы» бөліміне профессор болып қабылданды. 1915 жылы «Ұлттық зерттеулер» атты журнал шығарған Көпірлі тіл, әдебиет, тарих, әдебиет тарихы, руханият саласында мақалалар жариялай бастады. 1918 жылы «Түрік әдебиетіндегі алғашқы сопылар» атты кітабын жариялады. Әлемдік түркітану іліміне үлкен үлес болып қосылған бұл еңбек үшін еуропалық танымал ғалымдар «құбылыс, түркітану ілімінде жаңа дәуірдің бастауы» деп баға берді. Тақырыпқа қатысты түрік, араб, парсы және батыс тілдерінде жарияланған зерттеулер мен еңбектерді, әсіресе сол күнге дейін ғылым әлеміне белгісіз болып келген қолжазбаларды молынан пайдалана отырып жазылған кітапта негізінен түрік әдебиеті тарихы тұтас қарастырылып, түрік әдебиетіндегі сопылық дәстүрді қалыптастырған Қожа Ахмет Ясауидің өмірі мен шығармашылығына талдау жасалды.

1924 жылдан бастап Мұстафа Кемал Ататүріктің тапсырмасымен ашылған «Түркия зерттеу-орталығында» қызмет атқара бастады. Сол жылы «Түркітану» журналын шығарып, оның бас редакторы болды.[1]

Дереккөздері

өңдеу
  1. http://alemadebiety.kz/ Мұрағатталған 9 қаңтардың 2016 жылы.