Мунда (халық)

Мунда (хороко) — Үндістандағы халық. Өзін-өзі атау-хороко ("адамдар"). Мунда халықтарының тобына жатады. Үндістандағы ең ірі "тіркелген тайпалардың" бірі. Саны - 2,03 миллион адам Бихар штатында және Батыс Бенгалияда, Орисса және Мадхья-Прадеш штаттарында шағын топтарда тұрады. Христиандықты, индуизмді ұстанады және дәстүрлі нанымдарды сақтанады. Шығу тегі бойынша Үндістанның ең көне, автохтонды халқы болуы мүмкін.

Мунда
хороко
Бүкіл халықтың саны
2 млн.
Ең көп таралған аймақтар
Үндістан
Тілдері
мундари тілі
Діні
дәстүрлі нанымдар

Тілі

Тілі - мундари тілі.

Діндері

Олар дәстүрлі нанымдарды ұстанады, индуистар мен христиандар да бар.

Мунда қарттары

Кәсібі

Негізгі дәстүрлі кәсібі – егіншілік, негізгі дақылы – күріш, жүгері, тары, бұршақ дақылдары да өсіріледі. Ешкі, шошқа өсіріледі, буйволдар, бұқалар, сиырларды жегін мал ретінде қолданады. Терушілік және балық аулау маңызды рөл атқарады. Қолөнерден қыш, зергерлік бұйымдар, тоқу, бамбук пен пальма жапырақтарын өру дамыған.

Көптеген Мундалар ферма жұмысшысы немесе джут фабрикаларында, жол құрылысында және шахталарда жұмыс істейді. Ұлттық интеллигенция пайда болуда.

Өмір салты

Дәстүрлі елді мекенді басшы (мунда) және кеңес (панчаят) басқарады. Әр ауылда ата-баба зираттары, киелі тоғайлар, ғұрыптық билер алаңы бар, әр ауылда діни қызметкер (пахан) бар. Туыстық тектермен құрылған ауылдар көсем (манки), оның көмекшілері (деван және понре) және хабаршы (катвар) басқаратын одақтарға (парха) бірігеді.

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

Бамбуктан, қамыс пен саздан жасалған, бір бөлмелі үйлерде тұрады. Сарай үйге жақын орналасқан (көбінесе бір шатырдың астында).

Мунда бишілері

Дәстүрлі киімдері

Ерлерге арналған дәстүрлі киім - ботой (тігіссіз юбка), дхоти түрі. Әйелдер жамбастарына оралған түсті жиегі бар матаның бір бөлігін киеді (лаханга), сондай-ақ сарилер.

Дәстүрлі тағамдары

Негізгі тағамдары – қайнатылған күріш, жүгері, бұршақ дақылдары, дәмдеуіш ретінде – өсімдік майына қуырылған ет немесе балық. Мереке күндері ет жейді. Сүтке тыйым салынған. Сүйікті сусыны - күріш сырасы.