Мырза Абду-л-Қадыр Бедил

Мырза Абду-л-Қадыр Бедил (Mawlānā Abul-Ma'āni Mirzā Abdul-Qādir Bīdel , парсы: مولانا ابوالمعانی عبدالقادر بیدل‎; өзб. Мирзо Абдулқодир Бедил), Бидел Дехлави деген атымен де белгілі (1642, Бенгал–1720, Дели) - өзбек ұлтындағы парсы тілінде жазатын ақын, философ, ойшыл[1][2][3]

Мырза Абду-л-Қадыр Бедил
عبدالقادر بیدل
Лақап аты

Бедил

Туған күні

1644 (1644)

Қайтыс болған күні

1721 (1721)

Шығармалардың тілі

парсыша

Әскери отбасында туып өскен. Парсы тілінде жазған. Үндінің көп жерін жаяу аралап, көрген-білгенін өз шығармасына өзек еткен. Бедилдің поэзиялық (20 мың жолдай өлең), прозалық мұрасы өте бай. Оның өмірінің кезбешілік кезеңдерін баяндайтын негізгі шығармалары: "Таңғажайып тұмар" (1669), "Ұлы мұхит" (1681), Сонымен бірге Бедил - "Төрт басқыш" атты мемуардың және "Таным" (1711-12) деген философиялық-дидактикалық шығарманың авторы. Бедил шығармаларында жауыздық пен әділетсіздікке қарсылық білдіріп, адамгершілікті, ғылымды уағыздайды. Бедил шығармашылығы тәжік, өзбек әдебиеттерінің дамуына игі әсерін тигізді[4].

Дереккөздер өңдеу

  1. Allworth Edward, The modern Uzbeks from the fourteenth century to the present: a cultural history, Hoover Press, 1990, p.74

    His family in Putna (Azimabad) was descended from Uzbeks who had evidently migrated to Hindustan much earlier

  2. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/556016/South-Asian-arts/65196/Persian?anchor=ref532393

    The greatest poet of the Indian style, however, was ʿAbdul Qādir Bēdil, born in 1644 in Patna, of Uzbek descent

    .
  3. Mirza Abdul-Qader Bedil biography and peoetry
  4. Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 2 том, 230 бет