Мұқаддаси

‘’’Мұқаддаси’’’, Шамс әд-Дин Әбу Абдаллах Мұхаммед ибн Ахмад ибн Әбу Бакр әл-Банна (946/47, Иерусалим, – 1000 ж. ш.) – араб географы әрі саяхатшысы. Мұқаддаси көптеген мұсылман елдеріне саяхат жасап, «Ахсан ат-тақасим фи марифат әл-ақалим» («Климатты білудің тиімді жолдары») атты шығарма жазды. Онда әрбір елдің геогр.-климаттық жағдайына, әкімш. бөліну ісіне сипаттама беріледі. Мұқаддаси елдердің пайдалы қазбалары, саудасы, шаруашылығы және халқының әдет-ғұрпы, правосы, тайпалық құрамы, тілі, халқы жөнінде мәліметтер келтіреді. Мұқаддаси еңбегінде Түркістан өңірі қалалары және олар арқылы өтетін сауда жолдары жайлы, оғыздар мен қимақтар туралы құнды деректер бар. Мұқаддасидің кітабын голланд арабисі де Гуе 1877 ж. бастырып шығарды.