Наным

Наным– дүниеге көзқарастың құрамдас бөлігі. Философия және психология тарихында наным теориясының үш түрі кездеседі: көбінесе сезім ретінде қарастырылатын эмоциялық наным (Юм,Джеймс, тағы басқа); интеллектінің феномені ретінде түсіндірілетін интеллектуалдық наным (Дж. Ст. Миль,Брентано,Гегель, тағы басқа); ерік атрибуты деп танылатын жігерлі наным. (Декарт,Фихте, тағы басқа).

• Наным объектілері – табиғи және әлеуметтік өмір шындығының фактілері, құбылыстары мен даму үрдістері субъектіге сезімдік жағынан берілмеген және мүмкіндік түрінде ғана көрініс табады.
• Наным – дүниені, өмірді, адамдар қарым-қатынасын танып-талдап және ой елегінен өткізіп, игеруден туатын тұжырым-түйін. Нанымсыз дүниеге көзқарас жүрекке жетпеген, санаға сіңбеген, көңілге қонбаған абстрактылы түсінік болып қалады. Нанымға айналған білім-түсінік адамды ешқашан немқұрайды қалдырмай, іс-қимылға бастайды, адамның тұлғалық ұстанымына айналады. Сондай-ақ оған ие болған адамды өзгертіп, көзін ашады, бойындағы қабілеттерді оятып, жігерлендіреді, өмірдегі келеңсіз құбылыстарға қарсы тұрғызады. Наным адамға сыртқы күшпен, үгіт-насихатпен таңылмайды. Оған адам ойланып, толғанып өз еркімен жетеді. Адам өз нанымынан оп-оңай бас тартпайды, керісінше, оны табандылықпен қорғайды.

Сілтемелер

• Сенім
• Психология
• Интеллект
• Дүниетану