Неокантшылдық

Неокантшылдық – XIX ғасырдың 2-жартысында Германияда пайда болған ағым.

Кейіннен Франция, Италия, Ресейге кеңінен таралып, бірнеше бағыттары белгілі болды. Мысалы,

1. Кант идеализмін дінмен сабақтастырған “метафизикалық” Неокантшылдық (Либман, Фолькелть);
2. Канттың таным теориясын сезім органдарының физиологиясымен байланыстырған физиолог Неокантшылдық (Ланге, Гельмгольц, т.б.);
3. транцендетальды-логик. Неокантшылдық (Маргбург мектебі),
4. транцендетальды-психологиялық неокантшылдық (Баден мектебі).

Неғұрлым кеңірек тараған кейінгі екі бағыт маргбургшілдер (басты өкілдері – Коген, Наторп, Кассирер) ғылыми ұғымдар мен философиялық категорияларды объективті мағынасы жоқ, тек қана логикалық конструкция деп қарастырып, “этикалық социализм” ілімінің негізін қалады. Баденшілдер (Виндельба, Риккерт) болса жаратылыстану мен қоғамдық ғылымдардың өзара ерекшеліктерін ашып, рухани құндылықтардың маңызына ден қойды.