Николай Куприянович Делегей

Николай Куприянович Делегей (24.10.1911, Украина, Хмельницкий облысы,Изяслав ауданы,Комыны селосы - 3.10.1945) - 2-дүниежүзілік соғысқа қатысушы, гвардия майоры, ұшқыш-шабуылдаушылар тобының командирі. Украинадан Кеңес әскері қатарына 1932 жылы шақырылып, 1933 жылы шекарашылар училищесіне түсті. Харьков шекарашылар училищесінің авиация бөлімін бітіріп, 1940 жылға дейін Алматы қаласындағы шекара округінің 3-дербес авиация эскадрильясында қызмет атқарды. Соғыстың алғашқы күндерінен бастап майданға келді. Ол неміс ұшақтарын алғаш 1941 жылдың 17 желтоқсанында атып түсірген. Гвардия майоры Делегей бастаған топ өзінің әскерлерін әуеде қорғауға шыққан кезде, жетекші ұшақ 2 «Мессершмитті» атып түсірді. Осы сәтте командирдің тобына жаудың алты «Ме-109» ұшағы жақындап қалғанын байқаған Делегей жау ұшағына қарсы шабуылға шықты. Делегей жақындап келіп соңғы «Ме-109» ұшағын жерге қарай құлдыратты. Ол 200-ге жуық жауынгерлік тапсырмамен 30-дан аса әуе шайқасына қатысты. 1944 жылдың ақпан айына дейін 172 рет әскери тапсырмамен Делегей жеке өзі 15, топтың кұрамында 3 ұшағын атып тұсірді. Әуе ұрыстарында көрсеткен ерлігі үшін Делегейге КСРО Жоғарғы Кеңесі Төралқасының Жарлығымен Кеңес Одағының Батыры атағы берілді (1.7. 1944). Подполковник Делегей қызмет бабында тапсырма орындау кезінде қаза тапты. Ленин, 2 рет Қызыл Ту, «Қызыл Жұлдыз» ордендерімен, медальдармен марапатталған.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. ISBN 9965-893-73-Х