Нина Әмірқызы Қаюпова
Нина Әмірқызы Қаюпова (1 мамыр 1936 жылы Шығыс Қазақстан облысы Зайсан қаласы) — медицина ғылымдарының докторы (1988), профессор (1989). Қазақстан Республикасының тұңғыш президентінің мемлекеттік бейбітшілік және рухани келісім сыйлығының иегері (1996). Қазақстан денсаулық сақтау ісінің үздігі.
| Нина Әмірқызы Қаюпова | ||||||
| Туған күні | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Туған жері | ||||||
| Азаматтығы | ||||||
| Жұмыс орны |
Қазақстан әйелдер кеңесінің төрайымы | |||||
| Ғылыми дәрежесі |
Медицина ғылымдарының докторы, профессор | |||||
| Альма-матер |
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті | |||||
| Марапаттары |
| |||||
Өмірбаяны
өңдеу- Алматы мемлекеттік медицина институтын (1959, қазіргі Қазақ ұлттық медицина университеті) және аспирантурасын (1965) бітірген.
- Алматыдағы №1-перзентханада акушер-гинеколог (1959–62) болып жұмыс істеді.
- Ана мен баланы қорғау ғылымы-зерттеу институтының кіші, аға ғылыми қызметкері (1965–71)
- Алматы мемлекеттік медицина институтының доценті (1971–76)
- Қазақстан Денсаулық сақтау министрлігінің бас акушер-гинекологы (1976–81)
- Қазақ акушерлік және гинекология ғылыми-зерттеу институты (қазіргі Республика ана мен баланың денсаулығын қорғау ғылыми-зерттеу орталығы) директорының орынбасары (1981–83) қызметтерін атқарған.
- 1983 жылдан осы орталықтың директоры.
- 1991–2001 жылдары Республикалық әйелдер ұйымы кеңесінің төрайымы болды. Оның басшылығымен Қазақстанда республикадағы әйелдердің әлеуметтік жағдайын жақсартудың тұжырымдамасы (1997) дайындалды.
- 1995 жылдан Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Отбасы, әйел және демографиялық саясат мәселелері жөніндегі комиссия төрайымы.
- 1999 жылы Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты болды.
Ғылыми еңбектері
өңдеуКаюпованың ғылыми-зерттеу жұмысының негізгі бағыты – перинатальды медицинаның проблемаларын шешуге, жүкті аналар денсаулығын экология жағдайларды ескере отырып жақсартуға арналған. Оның акушерлік-гинекология саласындағы ғылыми-зерттеулерінде жүкті әйелдердің денсаулығына байланысты «өте қауіпті топты» ажыратудың әдістері анықталып, соның нәтижесінде аналардың өмірін сақтап қалу жолдары ғылыми тұрғыдан дәлелденді. Каюпованың басшылығымен гинекологиялық аурулармен ауыратын әйелдерді жас ерекшелігіне байланысты емдеуге және эндоскопиялық операциялар жасаудың техникасын жетілдіруге мүмкіндік беретін жаңа технология енгізілді; баласыз ерлі-зайыптыларды халықаралық стандарттарға сай келетін көмекші репродуктивті технологияның жаңа әдістерімен емдеудің тиімділігі анықталды; іштен туа біткен кемістіктер мен тұқым қуалайтын аурулардың ұлттық генетикалық тізімі (регистрі) мен аурулардың алдын алу шараларын аймақтық анкета арқылы анықтау (скрининг әдісі) бағдарламасы енгізілді.
Марапаттары
өңдеу- 1994 жылы Тәуелсіз Қазақстанның Мемлекеттік марапаты Парасат ордені берілді.
- 1996 жылы Елбасының жарлығымен Қазақстан Республикасы президентінің мемлекеттік бейбітшілік және рухани келісім сыйлығының лауреаты атанды.
- 2004 жылы Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері құрметті атағының иегері.
- 2016 жылғы ҚР Президенті жарлығымен жоғарғы мемлекеттік марапат ІІ дәрежелі "Достық ордені" мен марапатталды.
- 2016 жылы "Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 25 жыл" медалі
- 2016 жылы Қазақстанның "Еңбек ардагері" мемлекеттік медалі.
- ҚР Денсаулық сақтау министрінің құрмет грамотасымен марапатталған.
- ҚР Денсаулық сақтау ісінің үздігі
- "Қазақстан денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін" медалінің иегері.