Нұрмағамбеттің сағанатамы

Нұрмағамбеттің сағанатамы – қабір басына тұрғызылған сәулет өнері ескерткіші; Маңғыстау ескерткіштерінің бір түрі.

Тарихы

өңдеу

20 ғасырдың бас кезінде Жем өзенінің (орта ағысы) сол жағасындағы Асанқожа қорымында шаршы жобамен тұрғызылған.

Сипаттамасы

өңдеу

Төбесі ашық, алдыңғы және артқы қабырғалары көтеріңкі қаланған, төрт бұрышында бағана тіреу пішінінде орнатқан төрт құлағы бар. Құрылыс ісіне пайдаланылған ақ сары тасты қырнап тартымды оймышпен өрнектеу, әр түрлі майлы бояулармен безендіру ескерткішке салтанатты сипат беріп тұр. Көп қолданылған жасыл көк бояу тастың ақ сары түсімен үндестік тапқан.[1] Сағанатам қабырғасын жалпақ пилястра және тайыз ойынды қуыс жүйесімен бөлшектеп әшекейлеу ескерткіштің композициясын қомақтандыра түскен.

Нұрмағамбеттің сағанатамын нақыштау әдісі белгілі халық ұстасы Дүйсен Қаражүсіпұлының қолтаңбасын аңғартады.[2][3]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Меңдіқұлов М., Қазақстан архитектурасының ХІХ ғасырдағы және XX ғасырдың бас кезіндегі сипаты жөнінде, кіт.: Қазақстан архитектурасы, А., 1959 (орыс, қазақ тілінде)
  2. Памятники архитектуры полуострова Мангышлака и Западного Устюрта, А.-А., 1956
  3. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8