Нұртай қорымы

Нұртай қорымы – көне дәуір ескерткіші. Қарағанды облысы Қарқаралы ауданында, Талды темір жол станциясынан солтүстік-батысқа қарай 5 км жерде. Тас тақталардан жасалған қоршауы бар, диаметрі 3 – 16 м, биіктігі 0,1 – 0,7 м топырақ үйінділі 21 қола дәуірінен қалған оба, диаметрі 10 – 12 м, биікігі 0,1 м тас үйінділі 2 ерте темір дәуірінің обасы, сондай-ақ сопақша пішінді, өлшемдері 2*4 м, биікт. 0,2 м шағын тас құрылыстан құралған, барлығы 24 нысаннан тұрады. 1980 жылы Қарағанды облысы тарихи-өлкетану музейінің экспедициясы (жетекшісі А.А. Ткачев) 15 қола дәуірі обасын қазды. Тас жәшіктер түріндегі 33 қабірде мүрделердің қол-аяғы бүгіліп, басымен батысқа қаратыла, бүйіріне жатқызылып жерленгені анықталды. Мұның ішінде 5 обаның үйіндісінде кезінде тағам құйылған қыш ыдыстар, жылқы мен қойдың сирақтары, сиырдың басы сияқты ас беру ғұрпының іздері сақталған. Бір обадағы қабір сыртынан аяқтарымен бір-біріне қарама-қарсы қойылып, бүйірлеріне жатқызылған 2 жылқының қаңқасы табылды. Олар ақ түсті балшықтан таптап арнайы жасалған алаңшаға қойылған, осы жерден басталған аласалау балшық жал қабірді айнала өткізілген. Ғалымдардың пайымдауынша, бұл – көне дәуірдің жауынгер арбасының символы. Қабірлерден 41 қыш ыдыс, қоладан құйылған пышақ, біздер, білезіктер, қапсырмалар, тізбелер, алқа-шекеліктер, моншақтар, қола, сүйек жебе ұштары, сүйек айылбастар, әктастан жасалған асатаяқ, тас қайрақ, 38 қой асығы және т.б. бұйымдар табылған. Барлығын қосқанда 798 қоладан, 15 тастан, 84 сүйектен, 1345 пастадан жасалған бұйымдар бар. Қыш ыдыстардан петровтық-алакөлдік белгілер байқалады. Қазылған обалары б.з.б. 17 – 15 ғасырлар деп мерзімделетін Нұртай қорымы Қазақстанның қола дәуірі ескерткіштерінің айрықша маңыздылары қатарынан саналады.

Тағы қараңыз

• Ескерткіш