Орал Таңсықбаев



Орал Таңсықбаев (14.01.1904, Ташкент - 18.04.1974, Нүкіс) - кескіндемеші, КСРО халық суретшісі (1963), КСРО Көркемсурет академиясының толық мүшесі (1958).

Орал Таңсықбаев
Дүниеге келгені: 1904
Ташкент
Қайтыс болғаны: 1974
Нүкіс

Ұлты — қазақ. 1929 жылы Пенза көркемсурет училищесін бітірді. О.Таңсықбаевтың алғашқы творчестволық кезеңіндегі еңбектеріне ("Көш", 1931, Мәскеудегі Шығыс халықтары өнерінің мұражайы) композиция құрылымының монументтілігі тән. 1940 жылдары О.Таңсықбаев шығармаларының көркемдік шешімінде реалистік нақтылық басты орын ала бастады. "Туған өлке" (1951, Ташкент, Өзбек КСР өнерінің мұражайы), "Қарақұм ГРЭС-індегі таң" (1957, Мәскеудегі Шығыс халықтары өнерінің мұражайы), "Шарбақ құрылысында" (Мәскеудегі КСРО Суретшілер одағының қорында) атты пейзаждық картиналарында кеңестік Өзбекстанның әсем табиғаты мен өлке тынысын шынайылықпен бейнеледі. О.Таңсықбаев театр декорация эскиздерінің (В.В.Великановтың "Қалқаман-Мамыры", 1938, Алматыдағы Қазақтың опера және балет театры), монументті кескіндемелердің (Мәскеудегі Халық шаруашылығы жетістіктерінің көрмесіндегі Өзбек КСР павильонының панносы, 1952-54) және көптеген портреттердің авторы. О. Таңсықбаев реалистік кескіндеменің негізін қалаған тұңғыш кәсіби суретші. Оның шығармаларының өзектілігі шыншылдығында жатыр. Пейзаждық жанрдағы шығармалары лирикалық сезімге толы, табиғат оның түсінігінде өте ауқымды және шексіз ұғым. Суретшіні өз ұлтымен табыстырған туындысы "Қалқаман—Мамыр" спектакліне жасаған декорациясы. Суретшінің әлемдік өнер көкжиегінде көрініс тапқан картинасы "Көшпенділер". Классик кескіндемешінің әрбір көркем туындысында рең, бояу үндестігі, форма, көлем, пластикалық анатомия, перспектива, ауқымды кеңістік заңдылықтары қатаң сақталған. Ол өз шығармаларында бояу қанықтылығы үндестік нюанстарын, байланыс құпиясын дәл таба білген. Өзбек КСР-інің Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1973). Ленин ордені және басқа 4 орденмен марапатталған. Бірнеше еңбектері Қазақтың көркемсурет мұражайында сақтаулы. [1][2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
  2. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8