Отбасыға және кәмелетке толмағандарға қарсы қылмыстар

Қылмыстық Кодекстің ерекше бөлігінің екінші тарауында келтірілген қылмыстар.

Кәмелетке толмағандарды қылмыс жасауға тарту

өңдеу

Ересектердің 18 жасқа толмаған жасөспірімдерді уәде беру, алдау, қоқан-лоқы немесе басқа тәсілдерді қолдана отырып, оларды қылмыс жасауға ұмтылдыру немесе оған қатысуға дайындауды қалыптастыруға бағытталған, саналы түрде әрекет жасауды білдіретін қылмыс. Бұл қылмыстарға жасөспірімдерді спиртті ішімдіктерді ішуге, есірткілерді пайдалануға, оларды жезекшелікпен айналысуға, қанғыбастықпен, қайыршылықпен өмір сүруге көндірумен байланысты қылмыстар да жатады.[1]

Кәмелетке толмағандарды қоғамға жат әрекетке тартумен байланысты қылмыстар

өңдеу

Ересек адамдар не қызық үшін, не өзі жасай алмайтын әрекеттерді жасау үшін, не болмаса "Баланың істегені білінбейді" деп жас балаларды әр түрлі теріс қылықтарға үйретеді. Осының өзі де қылмыс болып саналынады.[1] Егер адам жас баланы қылмыс жасауға көндірсе, ол - кәмелетке толмаған адамды қылмыстық іске тарту (131-бап); ал, қылмыс емес, өзге жезөкшілік, арақ ішу, қайыр сұрау сияқты теріс қылықтарға баулыса, ол - кәмелетке толмаған адамды қоғамға қарсы іс-әрекеттер жасауға тарту (132-бап). Бұл жолда қандай әрекеттермен көндіргені маңызды емес, тіпті қорқытса да солай болып есептелінеді.[2]

Жас балаларды саудаға салу, сату, айырбастау

өңдеу

Олар - 133-бап (кәмелетке толмағандарды саудаға салу) және 134-бап (баланы ауыстыру).[1] Саудаға салу деген бала басы үшін ақша алу; ал баланы ауыстыру кезінде бір баланың орнына басқа бір баланы тастап кету көзделеді. Егер де орнына бала тастап кетпеген болса, ол - адам ұрлау болып есепке алынады.

Тағы қараңыз

өңдеу

Сыртқы сілтемелер

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. a b c Орысша-қазақша заңдық түсіндірме сөздік-анықтамалық. — Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Әлеуметтану және саясаттану бойынша / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2006. - 569 б.ISBN 9965-808-89-9