Оқжылан (лат. Psammophіs lіneolatus) – қабыршақтылар отрядына жататын бауырымен жорғалаушы. Қазақстанның оңтүстігінде, көбіне құм топырақты далалы аймақтарды мекендейді.

Оқжылан

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Бауырымен жорғалаушылар
Сабы: Қабыршақтылар
Кіші сабы: Жыландар
Тұқымдасы: Lamprophiidae‎‎‎
Тегі: Psammophis
Түрі: P. lineolatus
Екі-есімді атауы
Psammophis lineolatus
(Brandt, 1836)
Синонимдері

Taphrometopon lineolatum

Денесі жіңішке, ұзындығы 120 см-дей. Басы сүйір, мойын жігі онша байқалмайды. Арқасы сұр, құм түстес не қоңырқай тартқан, екі бүйірінде ұзына бойына созылған қара жолағы бар. Қабыршағы тегіс. Өте шапшаң, оқтай атылып қозғалады, жыланның аты осы ерекшелігіне сай қойылған. Қорегін күндіз аулайды. Негізгі қорегі кесірткелер; жемтігін әуелі шағады, содан кейін денесімен қысып өлтіреді. Уы ұсақ жәндіктер үшін қауіпті болғанымен, омыртқалы ірі жануарлар мен адамдарға зияны жоқ. Маусым – шілде айларында 2–6 сопақша жұмыртқа салып, одан тамыз – қыркүйекте ұзындығы 24–26 мм-дей жас жыландар шығады.[1]

Оқжылан көбінесе орманды жерлерде мекендейтін улы жыландардың бірі. Ол кесірткелер мен ұсақ жәндіктерді қорек етеді. Олар жемтігін қуғанда құмның бетімен сусып зырғып отырады, сексеуіл бұтақтарына шығады. Жемтігін шағып уымен өлтіреді, бірақ ірі жануарларға уы әсер етпейді. Оқ жылан көбіне адам қолының саусақтары мен аяқтың табанын шағады[2]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ энциклопедиясы 7- том
  2. Қазақстанның өсімдіктері мен жануарлары. Б. Муханов, Т.Мұсақұлов, Н. Суворов. Қазақтың Мемлекеттік оқу-педагогикалық баспасы, Алматы. 1963.
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Psammophis lineolatus