Пироксенит — құрамының 60%-дан астамы пироксендерден тұратын ультранегізді интрузиялық тау жынысы. Пироксеннен басқа дала шпаттары, оливин, қоңыр амфибол, магнезит, ильменит, хромит қоспалары болады. Пироксеннің құрамына қарай Пироксениттер: энстатитит, бронзитит, гиперстенит, диаллагит; ромбылық пен моноклиндік пироксендерден тұратын вебстерит құрамында магнетиті көп — косьвит болып бөлінеді. Іосымша минералдар ретінде биотит, плагиоклаз, т.б. кездеседі. Пироксениттің түсі қара, қара сұр, жасыл қара, қара қоңыр, бітімі шомбал, кейде жолақты, бағдарлы, құрылымы ірі түйірлі. Пироксениттер басқа ультранегізді магматиттермен бірге құрылысы күрделі жеке массивтер және габброидтармен лополиттер, лакколиттер, шток, сығылма тәрізді денелер түзеді. Пироксенитпен темір, хром, мыс, кобальт, титан, асбест кендері байланысты болып келеді. Құрамында титаны мол Пироксенитті титанды темір кентасы ретінде пайдаланады. Қазақстанның Мұғалжар, Торғай, Ұлытау, Шар, т.б. ультранегізді тау жынысты аймақтарында таралған.

A.
A sample of the orthopyroxenite meteorite ALH84001

Дереккөздер өңдеу

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, VII том