Пневмоавтоматика

Пневмоавтоматика(грек. pneuma — леп, ауа) — ақпараттар қысым не газ (әдетте ауа — пневмосигнал) шығыны түрінде берілетін автоматтық басқару жүйесін іске асыруға арналған техникалық құралдардың жиынтығы; автоматтандырудың жоғарыда айтылған техникалық құралдарымен айналысатын пән. Пневмоавтоматикада ақпарат жинақтау (пневматикалық датчик, пневматикалық айырғыштар, т.б.), ақпарат түрлендіру және сақтау (пневматикалық реттеуіш, оңтайландырғыш, есептеуіш аналогты құрылғы, релелік сұлба), ақпарат көрсету (индикатор, тіркеуіш құрылғы) және ақпараттарды басқару сигналдарына түрлендіру (пневматикалық құрылғы) құрылғылары пайдаланылады. Пневмоавтоматика көбінесе баяу өтетін процестер мен аз есептеулерді қажет ететін көптеген технологиялық процестерді басқару жүйелерінде пайдаланылады. Кейбір жағдайларда автоматиканың электрондық аспаптарына қарағанда Пневмоавтоматикалық құралдарды пайдалану тиімдірек. Бұл қасиет онда қопарылыс, өрт қауіптерінің жоқтығына байланысты. Бұған қоса ол электрондық аспаптармен салыстырғанда өндірістік жағдайларға бейімірек. Оның қалыпты жұмыс істеуіне өндірістік үйлердегі ауаның ластануы немесе кейбір өндірістік процестердің нәтижесінде туатын күшті эл.-магн. өрістер әсер ете алмайды.

Пневмоавтоматика — химиялық және мұнай өңдеу өнеркәсібінде, мұнай, газ, көмір өндіретін кәсіпорындарда, т.б. салаларда пайдаланылатын автоматтандыру құралдарының негізгілерінің бірі. Автоматтандыру мәселелерін шешу кезінде реттелуші, жалғыз сипаттаманы тұрақтандырушы пневматикалық құрылғыларды пайдалану өріс алуда. Бұл құрылғылар өзара ортақ құрылымға біріктіріліп жинақталған датчиктен, әсер беру құрылғысынан, реттеуіштен, көрсеткіш және тіркеуіш аспаптардан тұрады. Әмбебап мақсатқа арналған, элементтік негізде жасалған Пневмоавтоматикалық құралдардың маңызы ерекше. 20 ғасырдың 60-жылдары КСРО-да өнеркәсіптік Пневмоавтоматика элементтерінің әмбебап жүйесі деп аталған пневматикалық элементтер жүйесі жасалды.[1][2]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том