Портал:Метро

Метро порталы

Метро немесе метрополитен ( фр. metropolіtaіn – астаналық, гр. metropolіs – бас қала, астана) – қаладағы жолаушыларды тасымалдайтын көліктің түрі.
Метро жолы жер астында (туннельдерде), жер бетінде (қала көшелерінен оқшауланған), не жерден көтеріңкі (эстакада үстінде) салынады. Жерден көтеріңкі орналастырылатын метро өзен, темір жол, автожол, т.б. бөгеттердің үстінен өтеді. Метроның жер асты жолымен жүретін түрі көп тараған. Оның көлікке, жаяу жүргіншілерге кедергісі жоқ, әрі қаланың қалыптасқан архитектуралық көрінісіне және жер асты коммуникацияларына нұқсан келтірмейді.
Метро негізінен үлкен қалаларда (миллионнан астам халқы бар) салынады. Ең алғашқы метро (ұзындығы 3,6 км) 1863 ж. Лондонда (Англия) салынды. 1890 жылдан бастап Метро терең туннельдерге салынып, онда электрлік көлік ретінде пайдаланылатын болды. 1868 ж. Нью-Йоркте (АҚШ) жерден көтеріңкі салынған алғашқы метро іске қосылды. Еуропадағы алғашқы метро Будапешт (1896), Вена (1898) және Париж қалаларында (1900) салынды.
тағы да…

өңдеу…

Таңдаулы мақала

1977 жылдың қарашаның 7-ші жұлдызында Қазан төңкерісінің 60 жылдық мерейтойына ашылған. Бұл Орта Азияның тарихында алғашқы метро. Жер сілкініс болуы қауіпі бар аумағында құрылған. Құрылыста Мәскеуметроқұрылыс демеу жасаған.

1966 жылlың Ташкентте болған жер сілкінісіден кейін, 1973 жылы метроның құрылысы басталды. Алғашқы - Шіланзар бұтағының бірінші кезегі ("Сабыр Рахимов" бекетінен "Қазан төңкерісі" бекетіне дейін (қазір бұл бекет "Әмір Темірдің" саябағы деп аталады) 9 бекетінен, электродепосынан және Байланыс үйімен 1977 жылының. қарашаның 6-сында ашылған еді. Оның ұзындығы 12,2 шақырым еді.

Шіланзар бұтағының екінші кезегі ("Қазан төңкерісі" , қазіргі "Әмір Темір саябағы" бекетінен "Максим Горький" , қазіргі "Ұлы Жібек Жолы"("Буюк Ипак Юли") бекетіне дейін) 3 бекеттен құрастырған еді. Оны 1980 жылдың тамыздың 18-де ашты . Кезектің ұзындығы 4,6 шақырым еді. 1980 жылы Шіланзар бұтағы 12 бекеттен құрастырып, оның ұзындығы 16,8 шақырым еді.

Таңдаулы бекет

«Жібек Жолы» — Алматы метросының бірінші бұтағының бекеті. «Райымбек батыр» және «Алмалы» бекеттерінің арасында орналасқан. Жібек Жолы — терең салынған бекет (30 м). Бекетке кіру Гоголь және Панфилов көшелерінің қиылысындағы Алматы мeтрополитеннің инженерлік корпусыны ғимаратының жер үсті вестебюлі арқылы.

Атауы Оңтүстік Қазақстан арқылы өткен Ұлы жібек жолымен байланысыты. Алғашында атауы «Достық» болу керек еді.