Прецессия

Прецессия^[1] (кейінгі латын тілінде praecessіo — алдағы қозғалыс, латын тілінде pracedo — алда келемін), физикада — қозғалмайтын О нүктесі бар қатты дененің онымен өзгеріссіз байланысқан Оz осін W бұрыштық жылдамдықпен айналуы мен Оz осін w бұрыштық жылдамдықпен айналуынан құралатын қозғалысы. Мұндағы — Охуz — шартты түрде қозғалмайтын болып есептелетін, олармен салыстырғанда дене қозғалысы қарастырылатын осьтер, ON — түйіндер сызығы деп аталатын бетіне перпендикуляр түзу, Y=ON — поэтика бұрышы. Прецессиямен қатар дене нутация бұрышының q= өзгеруі болып өтетін нутац. қозғалыс жасайды. Астрономияда — Жердің айналу осінің шеңберлік конус бойынша баяу қозғалуы. Бұл конустың осі Жер орбитасының бетіне перпендикуляр, ал ось пен қалыптасқан конустың арасындағы бұрыш 23Ә17¢-қа тең. Жер осі прецессиялық қозғалыспен бір мезгілде нутациялық тербелістерге ұшырайды. Прецессия периоды шамамен 26 мың жылға тең.

Бұл механикада толығымен дәлелденді: егер айналып тұрған денеге қос күштің әсері тиетін болса, онда дененің айналу осі қос күштің құраушыларына перпендикуляр бағытпен қозғала бастайды. Прецессия бұрышы - қозғалмайтын ОХ осімен түйіндер сызығы арасындағы бұрыш.^[2]

Дереккөздер

Қазақ энциклопедиясы

↑ Қазақстан энциклопедиясы, VII-том
↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Aрын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-234-0

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[source1-1] Қазақстан энциклопедиясы, VII-том

[2] Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Aрын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-234-0

[1]

[2]