Раузат әс-Сафа

“РАУЗАТ ӘС-САФА”, “Раузат әс-Сафа фи сират әл-анбийа уа-л-мулук уа-л-хулафа” (“Әулиелердің, патшалардың және халифтердің өміріне байланысты тазалық бағы”) — тарихи шығарма.

1498 жылы парсы тілінде жазылған. Авторы — Мирхонд атанған Мұхаммед ибн Хавандшах. Шығарма әлем жаралған күннен бастап, Сұлтан Хусеин-и Байқараның билік құрған (1469 — 1506) кезеңіне дейінгі тарихты қамтиды. Еңбек 7 томнан тұрады. Автор алғашқы кітабында өз еңбегінің негізіне алынған тарихи шығармаларды (араб, парсы тілдеріндегі) атап өткен. Кейінгі томдарда: 4-том Иран, Орталық Азия мен Үндістандағы Аббас әулетінің билік құрған кезеңін, 5-том Шыңғысхан және оның ұрпақтарының тарихын, 6-том Әмір Темір әулетінің тарихын, географиялық қосымшасы бар 7-том Сұлтан Хусеиннің тарихын баяндайды. Соңғы томды Мирхондтың немересі, “Хабиб ас-сийардың” авторы, тарихшы Хондемир аяқтаған. Бұл еңбек ұзақ уақыт еуропа ғалымдары үшін Иран мен Орталық Азия тарихын зерттейтін бірден-бір дерек көзі болды. Мирхонд өз шығармасында Жувейни, Рашид әд-Дин, Шараф әд-Дин Әли Йезди, Низам әд-Дин Шәми, Абд әр-Раззақ Самарқанди, Хафиз-и Абру, т.б. еңбектерін негізге алған. Сондай-ақ ол тарихшылардың еңбектерінде қамтылмаған деректерді де тапқан. РАУЗАТ ӘС-САФАда 14 — 15 ғ-лардағы Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның тарихы, Моғолстанның ішкі саяси жағдайы, Әмір Темір әулетінің Жетісу мен Шығыс Түркістанға жорығы жайындағы дәйекті материалдар бар. Бұл қолжазба кеңінен тарап, әлденеше рет қолдан көшірілді, кейінірек литогр. тәсілмен Тегеранда (1854), Бомбейде (1849), Лакнауда (1891) басылды. 1960 жылы Тегеранда 9 том болып шықты. Орыс тілінде оның жекелеген үзінділері Орталық Азия мен Қазақстанға байланысты материалдар жинағында жарық көрді.