Реализм (өнер)

Реализм — (лат. reālis - «нағыз», «шынайы») — қоршаған ортаның, өмірдің шындығын суреттеуге бағытталған өнер ағымы.

Жюль Бастьен-Лепаж «Қазан айы. Картоп жинау» (1878) Виктория атындағы ұлттық галерея, Мельбурн

Жалпы мәліметтер

өңдеу

Реализм арқылы позитивизмді оның тар мәнінде түсінеді. Бейнелеу өнеріндегі бағыт ретінде ол XIX ғасырдың 2-ші жартысында қалыптасты. «Реализм» терминін қолданысқа алғаш рет Ж. Шанфлёри (француз әдеби сыншысы) енгізді, бұл термин арқылы ол XIX ғасырдың 50-шы жылдарда романтизм мен академизмге қарсы шыққан өнерді сипаттаған. Реализм үстемдігі Романтизм дәурінен кейін орын алған, әрі Символизмге ізашар болды. 

Кескіндемедегі реализм

өңдеу
 
Константин Аполлонович Савицкий «Темір жолдағы жөңдеу жұмыстары» (1874)

Реализмнің алғаш туындыларына француз суретші Гюстав Курбенің (1819 -1877) еңбектерін жатқызады, ол 1855 жылы Парижде өзінің «Реализм павильоны» атты жеке көрмесін ашты, дегенмен, одан да бұрын реалистік нақышта Барбизон мектебінің суретшілері салған (Теодор Руссо, Жан-Франсуа Милле, Жюль Бретон). 1870-ші жылдары реализм екі негізгі бағытқы бөлінді, олар - натурализм мен импрессионизм.[1]

Әдебиеттегі реализм

өңдеу

Кез келген әдеби туындыны екі негізгі бөлшек құрайды: объективті - суреттеушіден шет берілген құбылыс сипаты, және субъективті - суреттеушіден қосыла жазылған белгілі бір зат. Осыдан екі әдебиет бағыты бастама алады. Біріншіден, ол - шындықты барынша объективті суреттеуді көздейтін реализм, екіншіден - шындыққа жаңа формалар мен қосымшаларды енгізуді көздейтін идеализм болып табылады.   

Театрдағы реализм

өңдеу

Театрда, шындыққа негізделген драма (реалистік драма) - трагедия мен комедия арасындағы аралық жанр болып табылады, бұл жанрда әдетте шиеленіс трагикалық соңымен аяқталмайды. Басты ерекшеліктеріне келесіні жатқызуға болады: ерекше өзектілік, заманға қызығушылық пен қажеттілігі. Реалисттер уақыт пен шындықты барынша нақты бейнелеуге талпынады, әрбір фактіге мұқият қарайды.[2].

Тағы қараңыз:

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. Энциклопедический словарь юного художника / Сост. Н. И. Платонова, В. Д. Синюков. — М.: Педагогика, 1983. — С. 150, 288—289. — 416 с. — 500 000 экз.
  2. Реализм // Театральная энциклопедия : [в 6 т.] / гл. ред. П. А. Марков. — М. : Советская энциклопедия, 1961—1967.