Рибат, рабат (араб.: رباط‎ — қонақ үй) —

  1. Діншілдік жолындағы қарулы күрескерлер тұратын қамал. VII - X ғ-ларда мұсылмандар мен христиандардың (немесе пұтқа табынушылардың) әскери қақтығыс аудандары - Кіші Азия, Орта Азия және солтүстік Африкада пайда болған қамалдар мен бекіністер атауы. Рибат тұратын дін жолындағы күрескерлер, әдетте еріктілерден құрастырылды, олар басқа діндегілерге қарсы соғыс қимылдарына қатынаста және тақуалықтың қатаң тәртіптерін берік сақтады. Арнайы әдебиетте Рибатты көбінесе монастырьлар санатына қосып, теріс пікір айтушылық орын алды. X - XII ғ-да Рибаттың көпшілігі әдеттегі соғыс бекінісіне айналды. XI - XII ғ-да ол Мағрибта екі міндетін де сақтап қалды. Мароккодағы Әлмурабит әулеті мен қозғалысы өз атауын осы Рибаттан алған. Өзінің әскери мақсатын жоғалтқан Рибат шамамен XI ғ-дың бас кезінде Иранда дәруіштер - ханакахтардың мекеніне айналды. Рибат атауы осы мағынасында Мағрибқа дейінгі бүкіл мұсылмандар әлеміне тарап, кейінгі орта ғасырларда «тақуалар тұрағы» деген де, «әулие» қабірінің айналасында пайда болған құрылыстар тобы деген де мағынасында зауийа атауының баламасы ретінде қолданылды. Әл-Мурабит атауы Мағрибта өмір сүретін, «әулиемен» ерекше байланысы бар және киелі күш несі деп танылатын сопылар ұғымын білдірді. Мағриб пен Испанияда тақуа-диуаналар тұрағына да рабат атауы пайдаланылды.
Тунистегі рибат.
  1. Қала ішіндегі сауда-қоймасы, керуен-сарай, бекет, мұсылман қаласының төңірегіндегі сауда орны.[1]

Дереккөздер өңдеу

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Ribats of Tunisia
  1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1