Сальса (би)
Сальса — жұптасып немесе топпен билейтін, АҚШ дәне Латын Америкасынан шыққан заманауи би.
Тарихы өңдеу
Бұл би 1970-ші жылдары жарық көрген. Сальса - бұл кубалық мамбо, пачанга, румба сияқты, сондай-ақ свинг, чечётка және американдық билердің араласуынан пайда би түрі.
Сальса билеу кезінде кездесетін көптеген қимылдар латын биінің алғашқы формалары, яғни мамбо, ча ча ча, пачанга, сондай-ақ сол кезде танымал свинг биі сияқты билерден пайда болған.
Алғашында сальса көше биі болғанымен, онын формальді бола бастауына,арнайы би мектептері ашылуы әсер ете бастады. Салсаның алғашқы ықпалды нұсқаушыларының бірі және бүкіл әлемде Нью Йорк стилін танымал еткен Эдди Торрес болды. Оған қоса Эдди Торрес сальсаның формальді болуына үлкен үлес қосты.
«Салса» атауының нақты шығу тегі туралы біраз пікірталастар бар. Кейбіреулер мұны музыканттар толқу(волнение) пайда болуы үшін айқайлағанан пайда болды деп айтады. Бұл терминді олардың музыкасын, жақсы сату үшін Fania Records рекордтық жазбасы кеңінен танымал етті. Қандай шығу тегі болса да, бұл термин орынды.
Өйткені сальса – әртүрлі би мен музыкалар стильдердің қоспасы, дәл сол сияқты Латын Америкасы елдеріндегі сальса соусы әртүрлі ингредиенттердің қоспасы.
Негіздері өңдеу
Негізгі қадам өңдеу
Негізгі би қимылдары музыкадағы ритмдердің төрттік соғысына қарай, жылдам- ақырын қадамдардан тұрады. Әрбір төртінші қағыс би кезіндегі пауза үшін, қимылды ауыстыру үшін қолданылады. Стиль қатары бидің басы үшін үлкен әрі нақты болуын қамтамасыз етеді. Лос-Анджелес, Лондон «1» деген есеппен бастағанда, қатты бөлігін алады. Нью-Йорк (= Modern Mambo = Eddie Torres style = On 2), Пуэрто-Рико, Палладиум және кубиналық түс— «2» деген есеппен бастайды..
Қалған түрлері кез- келген есептен, кез- келген бөлігін алып, бастай береді. Кейбір аудандарда қатты бөлігі дұрыс деп саналса, кейбір аудандарда— tiempo, кей жерлерде — contratiempo, ал басқа жерлерде мүлдем бекітілмеген.
Венесуэльдық және колумбиялық стильдер сонымен қатар, би элементтерінің билеу барасында ритмдердің араласып кететін спецификалық ретінің күшімен ерекшеленеді. Яғни, 1 бидің ішінде "1"ден и "2"ші есепке ауыса алады. Мұндай бидің ритмикасын өзгертетін оқиғалар көбінесе белгілі бір фигуралардан кейін орналады.
Кубиндық стильдегі би кез-келген есептен басталуы мүмкін, тек бидің ортасында суретін өзгерте алмайды.
Сальса кез- келген стильде 4/4 өлшемімен латынамерикалық муызкаға сәйкес келеді. Бірінші қимылдан кейін белсенді түрде келесі қимыл лезде басталып кетеді. Көбінесе қатты қимыл жаққа қарай алған кезде, көбіне басқалары мұны 2- ші есеп бойынша алды деп ойлайды. 1- ші ьқимыл қаншалықты белсенді болса, соншалықты тез 3- ші қимыл басталады. Бұл бидің қатаң заңы, ережесі болып табылады. Әрине, би 4- ші есеп бойынша бастала алмайды, бірақ, ол музыкалық фразаның, әсем бидің көрікті қорытындысы бола алады. Латынамерикалық бидің түрінде ең бастысы- музыканы түсіну және ритмді жеткізе білу болып табылады. Себебі, биші музыканы бар жан дүниесімен сезініп билеуі керек.
Сальсаның түрлері өңдеу
Стильдер өңдеу
- Сызықтық сальса: Лос-Анджелес, Лондон, Нью-Йорк, Палладий және Пуэрто-Рико.
- Шеңберлік сальса: Кубалық (Касино), Венесуэлалық (Доминикандық) және Колумбиялық.
Лос-Анджелес стилі өңдеу
Сальсаның ең заманауи түрі 90-шы жылдары Лос-Анджелесте (АҚШ) пайда болды. Негізін қалаушыларға Salsabrava би компаниясының Луиза және Джобе Васкес атты бишілер құрды. Негізгі қадам музыканың күшті соққысынан басталады. Ашық және жігерлі қозғалыстармен акробатика элементтері қолданылады.
Нью-Йорк стилі өңдеу
Нью-Йорк стилі Лос-Анджелестегідей көзқарасқа ие, бірақ ол екінші такте биленеді (On2) және қадамдар тізбегі жүргізушіге емес, музыканың бірінші индикаторына байланысты.
Эдди Торрес осы стильді танымал еткен деп саналады. Нью-Йорк стилі сальсадағы конго және клаве сияқты ұрмалы аспаптардың үйлесімділігіне баса назар аударады, өйткені бұл музыкалық аспаптардың көпшілігі музыкадағы екінші соққыны жиі көрсетеді.
Колумбиялық стиль / Кали өңдеу
Колумбиялық сальса - Колумбияның астанасы Калиге байланысты аталған. Сальсаның негізін қалаушы стлидерге Пачанга және Бугало стилінің элементтері мен Кариб ырғағы қатты әсер еткен.
Кубалық стиль / касино өңдеу
Кубалық Салса немесе Салса Касиносы - бүкіл әлемде, оның ішінде Еуропада, Латын Америкасында, Солтүстік Америкада және Израильде танымал би стилі. Кубалықтар касиноны өздерінің танымал музыкаларына негізделген әлеуметтік және мәдени жұмыстардың бөлігі деп санайды. Касино атауы испан тілідегі «Casinos Deportivos» деген би залдарынан шыққан. ХХ ғасырда билерді бай ақ кубалықтар үшін өткізген.
Сілтемелер өңдеу
- 1st Annual World Salsa Championships Home page Мұрағатталған 7 шілденің 2011 жылы.
- World Salsa Championships