Сарыбас мерген

Сарыбас мерген Жарылқапұлы - Тама тайпасының Жөгі бұтағынан Шақа руынан.

Сарыбас мерген туралы аңызға ұқсас деректер ел ішінде молынан кезігеді. Ол кісінің жезтырнақпен кезігу, айдаһармен жолығуы, жалғыз көзді диюмен шайқасы, алтын мүйізді киікті атып алуы, зарып атты мақұлықпен кездесуі, Алтайдағы аждаһаға ұшырасуы үлкен ертегілік мотивтегі әфсана, әңгімелер ретінде ел есінде қалған. Сарыбас мерген туралы уағында кімдер жазып кетпеді дейсің?" Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы бастады, одан соң Созақ өңірі мен Шу, Талас, Арқа өңірін зерттеген талай жандар ол туралы талай әңгімеге қанықты дейсіз. Оның артында жалғыз қызы қалған. Басқа ұрпақ жоқ. Жобамен 19 ғасырда өмір сүрген адам есебінде қаралады.

Сарыбас мерген туралы аңыз деректері айтылады. Соның бірінде Сарыбас мерген Баба Түкті Шашты Әзізбен қатар өмір сүріп, Жылыбұлаққа қаз болып ұшып келген перінің қыздарын Шашты Әзіз көргенде қасында болған екен деседі. Енді бір деректе Сарыбас Арқада өмір сүрген Жөгі Тамадан шыққан мерген екен деседі. Осы Сарыбаспен кездесіп, сырласу үшін Қаратауда өмір сүрген Саңғыл (Қоңырат тайпасының руы) Төлебай мерген іздеп келіп, екеуі Мойынқұмда кездесіпті дейді. Екеуі бір құланды атып алып, қоналқыға отқа қақтап пісіріп жейді.