Сары ұйғыр тілі

Батыс ұйғыр тілі (кейбір нұсқада: сары ұйғырлар тілі) - түркі тілдерінің солтүстік-Шығыс тобына жататын тіл. Қытайдың Ганьсу Сунань-Ұйғыр автономды уез, Синьцзян-Ұйғыр автономды аудандарында таралған. Онымен 4 мыңдай адам сөйлейді. Айқын диалектілік белгілері жок, тек таулық және далалық говорларында дыбыстық, лексикалық ерекшеліктер кездеседі. Қазіргі таңда жазуы жоқ болып есептеледі. Кей мәлімет бойынша қытай жазуы қолданылады.

Батыс ұйғыр тілі (Сары ұйғырлар тілі)
Елдер:	Қытай
Аймақтар:	Ганьсу Сунань-Ұйғыр автономды уез, Синьцзян-Ұйғыр автономды аудан
Сөйлеушілер саны:	4 600 (2007)
Күйі:	Жойылуы қауіпті
Классификация
Санаты:	Еуразия тілдері
Алтай тілдері Түркі тілдері Солтүстік-Шығыс тілдері (Northeastern Turkic)
Жазуы:	Қытай жазуы (?)
Тіл коды
ISO 639-1:	—
ISO 639-2:	tut
ISO 639-3:	ybe
Тағы қараңыз: Жоба:Лингвистика

Бұл тілде Қытайдағы Ганьсу провинциясындағы Минхуа ұлттық автономды уезде тұратын «сары ұйғырлар» сөйлейді. Сары ұйғырлар б.з. 9 ғ-да Енисей қырғыздарынан жеңіліп, жер аударып бір бөлігі Шығыс Түркістанға (қазіргі Солтістік-Батыс Қытайдағы Синьцзян), қалғандары осы жерге келген. Фонетикасы мен лексикасы қытай тілінің, тибет тілінің әсерін қабылдаған. Сары ұйғыр тілі көне ұйғыр тіліне жақын деген болжам бар, оған сөз басында /-дің, шығыс септігінің-tin формасының, көне сан жүйесінін (11-ден 29-ға дейін) колданылуы, есімдіктің екі түрлі септелуі т. б. дәлел болады. 18 г. басына дейін сары үйғырлар көне ұйғыр әдеби тілін пай- далануы мүмкін, бірақ Тибеттің әсерімен көне ұйғыр жазуы ұмы- тылған. Қазір Сары ұйғыр тілі тұрмыстыкдеңгейде ғана колданылады.. 19 ғ. соңында Г. Н. Потанин, С. Г. Э. Маннергейм, С. Е. Малова, Э. Р. Тенишев ғалымдармен зерттелген.

Бұл тілге ең жақын болып Пуйо қырғыз тілі болып есептеледі.