Саяшыл сарықас

Шағын денелі сарықас. Саяшыл сарықастың жоны - қоңырқай сұр, бауыры - ақшыл, қасы - көмескілеу сары. Көктем сарықасқа ұқсас, бірақ ағы-қара және дауысы басқаша. Шақыру белгісі - мұңды үнмен " ии...ии" деген ақырын дыбыс шығарады, ал әуені үздіксіз қайталанатын шиқылдаған "тень-тинь-тянь-тюнь...тр-тр,тр-тр" тәрізді дауысты буындарды алма-кезек ақырын қайталайтын үннен құралады. Қазақстанда солтүстікте ( Көкшетау ормандарында, сондай-ақ Қостанайда, Петропавл маңында және Елек өзенінде болуы мүмкін), сондай-ақ шығыста Алтай таулары мен Қалба жотасында ұя салады. Дегенмен бұл - Қазақстанның барлық жерлерінде кездесетін ең көп мөлшерде ұшып өтетін құс. Саяшыл сарықас - орман құсы.Ол Алтайдың шыршалы - самырсынды және балқарағайлы тайгасында, теңіз деңгейінен 2000 метрге дейін жоғары тау етегінде, Қазақстанның солтүстігінде қарағайлы ормандарда ұялайды. Саяшыл сарықас жерге өте сирек түсіп, жемін ағаш бөрікбасынан аулайды. Бұл үнемі-ағаш басында ұялайтын біздегі жалғыз құс, дегенмен ұяларын бұталар мен жерге де орналастырады. Ұялардың пішіні сарықастарға типтес -аузы бір бүйірінен орналасқан шар тәрізді немесе эллипс сияқты болып келеді; ұялық бөлімге көп қауырсындардан төсеніш жасайды. Ұяны негізінен аналық салады. Салындыдағы 5-7 айқын қоңыр секпілді ақ жұмыртқалар да аналығы басады. Балапандары 14 күннен кейін жұмыртқаны жарып шығып, 15 күн ұяда болады. Оларды ата-енелері аптаға жуық ұядан ұшқан соң қоректендіреді. Қазақстанда наурыздан қарашаға дейін мекендейді.

Дерексөздер

"ҚҰСТАР" мектеп энциклопедиясынан