Светлана Әшімханқызы Әшімханова
Светлана Әшімханқызы Әшімханова[1] — кеңес және қазақстандық ғалым, әдебиеттанушы, аудармашы, филология ғылымдарының докторы (1999), профессор (2002)[2].
| Светлана Әшімханқызы Әшімханова | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
Алматы облысы, Райымбек ауданы, Жалаңаш |
| Ғылыми аясы |
Әдебиеттану |
| Жұмыс орны |
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті |
| Ғылыми дәрежесі |
Филология ғылымдарының докторы |
| Ғылыми атағы |
профессор |
Өмірбаяны өңдеу
1962-1967 жылдар аралығында С.М.Киров атындағы ҚазМУ-дің роман-герман тілі бөлімінде оқыды. 1967 жылы Қазақ мемлекеттік университетін бітірді[3]. 1969-1973 жылдары ММУ аспирантурасында оқып, онда кандидаттық диссертация қорғады[4]. 1973 жылдан бастап ҚазМУ-дің филология факультетінің орыс және шетел әдебиеті кафедрасында аға оқытушы, 1982 жылы кафедра доценті атанды. 1995 жылы ҚазМУ Біліктілікті арттыру институтының филология кафедрасы меңгерушісі қызметіне конкурстық негізде тағайындалды. 1996-1998 жылдары аға ғылыми қызметкер болып қызмет етті. 1999 жылы" Ғ. Мүсірепов прозасының поэтикасы" атты докторлық диссертациясын қорғады. 2001 жылдан 2005 жылға дейін Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің Орыс филологиясы және әлем әдебиеті кафедрасын басқарды. 2002 жылы гуманитарлық ғылымдар саласындағы I дәрежелі Ш.Уәлиханов атындағы сыйлықтың иегері атанды. 2005 жылдың қыркүйегінен қазіргі таңға дейін аударма теориясы және әдіснамасы кафедрасының профессоры. 2004-2006 жылдары ғылымның дамуына үлес қосқан ғалымдарға берілетін мемлекеттік шәкіртақының иегері. 2006-2008 жылы ғылымның дамуына үлес қосқан ғалымдарға берілетін мемлекеттік шәкіртақының иегері. 2005-2006 жылы қазақстандық жоғары оқу орнына арналған алғашқы оқулық болып саналатын «XX ғасырдағы Батыс Еуропа әдебиетінің тарихы» кітабы үшін ҚР БҒМ өткізген ашық байқауда грант ұтып алды. 2008-2009 жылы ҚР БҒМ-нің « ЖОО-ның үздік оқытушысы» атағын алды. 2010-2011 жылы ҚР БҒМ-нің « ЖОО-ның үздік оқытушысы» атағын екінші рет алды. Қазақстан Республикасында, алыс, жақын шетелдегі халықаралық конференциялары мен симпозиумдарға қатысты. 200-ден аса ғылыми мақаласы жарық көрді.
Зерттеу бағыттары өңдеу
Батыс европа әдебиеті, әдебиеттанудың ұғымдық-терминологиялық аппараты, салыстырмалы әдебиеттану, әдеби жанрлар теориясы, аударма теориясы мен практикасы, қазақ классикасы интерпретациясы.
Негізгі еңбектері өңдеу
- «XX-ғасырдағы Батыс Еуропа әдебиетінің тарихы» оқу құралы;
- Шетел филологиясы мамандығына арналған ағылшын тіліндегі «American Short Stories» оқу құралы.
- Ағылшын тіліндегі «История литературы страны изучаемого языка. Английская литература от романтизма до наших дней» оқу құралы.
Қазақ және шетел әдебиеттерін салыстырмалы зерттеуге, әдебиеттанудың ұғымдық-терминологиялық аппаратына, көркем аударма теориясы мен тәжірибесіне, қазақ классикасын интерпретациялауға елеулі үлес қосты. Әдебиет теориясының сұрақтары бойынша зерттеулерге әдебиеттанудың жалпы мәселелері, әдебиет туралы ғылымның эстетикамен, аксиологиямен және герменевтикамен байланысы кіреді. Әшімханованың "Қазақ әдебиетін ғылыми зерттеу мәселелері" (2001) жұмысы қазақ әдебиетінің теориясы мен дамуының түйінді сәттерінің динамикалық көрінісін беретін оқу құралының жаңа түрі болып табылады. Әшімханованың бұрын хабарланбаған Ғ. Мүсіреповтің шығармаларының бірі — Атақты Майра әңгімесі, америкалық жазушы Джон Чивердің оқу құралына енген бірнеше жаңалықтарының аудармасы және ағылшын тілінен қазақ және орыс тілдеріне көркем аударманың тәсілдері мен тәсілдерін талдап үйрену пәні болды. 1995 жылдан бастап American Studies тұрақты жұмыс істейтін семинарының қатысушысы (Зальцбург, Австрия). Гуманитарлық ғылымдар бойынша үздік ғылыми зерттеулер және "Ғабит Мүсірепов әлемі" монографиясы үшін Әшімханова Шоқан Уәлиханов атындағы бірінші сыйлық (2002) берілді.
Шығармалары өңдеу
- Қазақ әдебиетін ғылыми зерттеу мәселелері (Ғ. Мүсірепов прозасы мысалында), 2001;
- American Short Stories, 2003;
- ХІХ ғасырдағы шетел әдебиетінің тарихы, 2004[5].
Дереккөздер өңдеу
- ↑ [www.kaznu.kz/ru/9896 История кафедры]. Казахский национальный университет имени аль-Фараби. Проверено 28 марта 2016.
- ↑ [www.kaznu.kz/ru/9896 История кафедры]. Казахский национальный университет имени аль-Фараби. Проверено 28 марта 2016.
- ↑ [www.kaznu.kz/ru/9896 История кафедры]. Казахский национальный университет имени аль-Фараби. Проверено 28 марта 2016.
- ↑ [www.madenimura.kz/ru/culture-legacy/books/book/kazahstan-nacionalnaa-enciklopedia-1-tom?category=all&page=320 Ашимханова, Светлана Абеновна] // Казахстан. Национальная энциклопедия. — Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 2004. — Т. I. — ISBN 9965-9389-9-7.
- ↑ http://pps.kaznu.kz/ru/Main/Personal/116/359/745/%D0%90%D1%88%D0%B8%D0%BC%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%20%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B0