Шамәлі Тынық
Шамәлі Тынық (укр. Сі́верський Доне́ць, орыс. Северский Донец, Птолемейде Танаид, Танаис, Геродотта Сиргис)- РКФСР-дің Белгород және Ростов, УССР-дің Харьков, Донецк және Варашиловград облыстары жеріндегі өзен, Донның оң саласы. Ұзындығы 1053 км, алабы 98,9 мың км². Жоғарғы ағысы бөгеттер және бөгендермен реттелген, төменірек кең аңғармен ағады. Донец маңында өзен тар аңғармен өтеді. Ірі салалары: Оскол, Айдар, Калитва. Негізінен қар суымен қоректенеді. Суы наурыз- сәуір айларында тасиды. Орташа су шығыны 160м³/сек. Желтоқсан айында қатып, наурыз айында мұзы кете бастайды. Донецк қаласына дейін (222 км) кеме жүзеді. Волга-Дон қаласының салынуына байланысты атырауында Усть- Донецк порты салынған. Өзеннен Северский Донец – Донбасс каналы басталады. Жағасында Белгород, Чугуев, Изюм, Лисичанск, Счастье, Донецк, Каменск-Шахтинский, Ақ Калитва қалалары орналасқан. [1]
| Шамәлі Тынық | |
|---|---|
| укр. Сі́верський Доне́ць | |
| |
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 1053 км |
| Су алабының ауданы |
98 900 км² |
| Су алабы | Дон → Азов теңізі |
| Су шығыны | 159 м³/с |
| Бастауы | |
| • Орналасқан жері | Подольхи а. |
| • Биіктігі | 220-240 м |
| • Координаттары | 50°58′18″ с. е. 36°54′00″ ш. б. / 50.97167° с. е. 36.90000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Сағасы | Дон |
| • Орналасқан жері | Усть-Донецк к. |
| • Биіктігі | 4,5 м |
| • Координаттары | 47°36′02″ с. е. 40°53′50″ ш. б. / 47.60056° с. е. 40.89722° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 47°36′02″ с. е. 40°53′50″ ш. б. / 47.60056° с. е. 40.89722° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Еңістігі | 0,18 м/км |
| Орналасуы | |
| Ел |  Ресей Украина
|
| Ортаққордағы санаты: Шамәлі Тынық | |
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақ Совет Энциклопедиясы. Алматы қаласы,1977 ж. 10-том, Самал Жел-Тегене. 95-бет