Сейсен ата қорымы

Сейсен ата қорымы (1420 ғасырлардың басы), Атырау облысының Сайөтпес т.ж. ст-нан солтүстікке қарай 45 км, Үстірт қыратынан шығысқа қарай 2,5 км қашықтықта орналасқан. Оның құрамына 17 күмбезді қорханалар, 10-нан астам сағанатамдар мен 100-ге тарта мемориалды ескерткіштер кіреді. Бір болмелі, тік төртбұрышты және алтыбұрышты күмбезді қорханалар дөстүрлі әдіспен оңделген тақтатас пен әктастан түрғызылған. Бұл әдіс көрхана қырына тақтатастарды қатар-қатар қалаумен үйлестіре жүргізілген. Көрханалардың құрылымы ерекшеліктері сан түрлі, архит.-пластиқалық шешімі үтымды, соны әрі дәстүрлі жергілікті тәсілдерге бой үсынған. Тік төртбұрышты пішіннен дөңгелек күмбезге үласуы аралық желкендер арқылы атқарылған. Күмбез жоғарғы қатарды төмендегіден тарта көне әдісімен қаланған әрі тегістелген тақтатастармен қапта.тған. Күмбезді көрханалар құрылымының төбесі бунақты болып біткен. Сағанатамдардың қабырғалары күмбезді көрханаларға ұқсас түрғызылады, ою-өрнектері жергілікті тәсілдерге негізделіп, халық сәулет өнерінің үздік үлгісін танытады. Шағын мемориалдық архитектуралық-сән формалары саркофагтас табыт түріндегі тас жәшік (сандықтастың), тік қойылған сәнді ескерткіш (құлпытас) пен бунақталған тас тақта (қойтастың) немесе құлпытас пен кішігірім тас қоршаудың өзара үйлесімдерінен тұрады. Сондайақ, қабір басына орнатылған құлпытастар да кездеседі. Қорымда ортағасырлық жауынгер дулығасының 6 тас үлгісі және қой мүсінді қошқартас сақталған.