Сейіт Асқарұлы Қасқабасов

Сейіт Асқарұлы Қасқабасов
	Сейіт Асқарұлы Қасқабасов
Туған күні	24 маусым 1940
Туған жері	Семей, Қазақ КСР, КСРО
Қайтыс болған күні	28 сәуір 2025 (84 жас)
Ғылыми аясы	әдебиеттану, фольклоршы
Жұмыс орны	Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінің Қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі
Ғылыми дәрежесі	ҚР Ұлттық Ғылым Академиясының Академигі Филология ғылымдарының докторы, профессор
Альма-матер	Абай атындағы Қазақ мемлекеттік педагогикалық иниституты

Сейіт Асқарұлы Қасқабасов (24 маусым 1940 жыл, Семей, Қазақ КСР – 28 сәуір 2025 жыл) — кеңестік және қазақстандық әдебиеттанушы, фольклоршы. Қазақстан Ұлттық Ғылым Академиясының академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстанның мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1992), Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2010) және Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінің Қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі.

Білімі

1957 жылы Алматыдағы С.М.Киров атындағы N912 қазақ орта мектебін, 1964 жылы Абай атындағы Қазақ педагогика институтын үздік тамамдаған. 1967 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясының М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер иснтитутының аспирантурасын бітірген. 1969 жылы «Қазақтың қиял-ғажайып ертегілері» деген тақырыпта кандидаттық диссертация қорғаған.

Еңбек жолы

1970-1981 жылдары Қазақ КСР Ғылым академиясының Қоғамдық ғылымдар бөлімшесінде ғылыми хатшысы, әрі «Қазақ КСР Ғылым академиясының Хабарлары» атты журналының жауапты хатшысы.
1981-1983 жылдары Мәскеудегі КСРО Ғылым академиясының М.Горький атындағы Әлем әдебиеті институтында аға ғылыми қызметкер.
1983 жылдан Алматыдағы М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер институтында аға, жетекші ғылыми қызметкер болып жұмыс істеген.
1989 жылы Мәскеу Мемлекеттік университетінде «Қазақ халық прозасының жанрлары» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғаған.
1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінде консультант қызметіне тағайындалып, әдебиет және өнер саласына жауапты болған және саяси репрессияға ұшыраған Ж.Аймауытов, А.Байтұрсынов,М.Жұмабаев, М.Дулатов, т.б. арыстарымызды ақтау жұмысына қатысып, қажетті құжаттарды дайындаған.
1990 жылы Орталық Комитетте жаңадан құрылған Саяси процестер социологиясы орталығын басқарған. Мұнда сондай-ақ Идеологиялық комиссиясының мүшесі әрі Орталық жетекшісі ретінде кезінде қате қабылданған көптеген саяси-партиялық құжаттардың күшін жою және жазықсыз тыйым салынған ақын-жазушылар мен қайраткерлерді ақтау қажеттігі туралы Жұмыс тобын басқарған. *1991 — 1992 жылдары Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің Аппаратында Мәдениет секторының жетекшісі, Білім, ғылым және спорт, жастар ісі бөлімінің орынбасары болған.
1992 жылы Қазақстан Республикасы Жоғары Аттестациялық Комиссиясының төрағасына тағайындалып, ЖАҚ-ты құрып, ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтарды беруге және ғалымдарды аттестациялау-ға қажетті Ережелерді жазған.
1993 жылы ТМД елдері Жоғары Аттестациялық Комиссияларының Ассоциациясын құрып, оның төрағалығына сайланған.
1994 — 1997 жылдары М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтында институт директорының орынбасары, Қолжазба және текстология бөлімінің меңгерушісі.
1997 — 2001 жылдары Астана қаласындағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде «Еуразия» ғылыми орталығын, шығыстану факультетін ұйымдастырып, басқарған, қазақ фольклоры мен әдебиет тарихы бойынша дәріс оқыған.
2001 жылдан бері М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының директоры қызметін атқарады.

«Казахская волшебная сказка» (1972), «Қазақтың халық прозасы» (1984), «Родники искусства» (1986), «Колыбель искусства» (1990), «Казахская несказочная проза» (1992), «Абай және фольклор» (1995), «Золотая жила» (2000), «Жаназық» (2002), «Қозы Көрпеш-Баян Сұлу. Қыз Жібек. Қазақтың ғашықтық жырлары» (2003), «XV-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиеті» (2005), «О фольклоре и не только» (2005) «Елзерде» (2008) сияқты монографиялар мен зерттеулер кітабының және 300-ден аса зерттеу жұмыстарының авторы.

Бүгінде ол Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі.

Ғылыми атақтары

1989 жылы Филология ғылымдарының докторы (ғылыми атағы берілді);
1996 жылы профессор (ғылыми атағы);
2003 жылы Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының Академигі.
1992 жылдан Халықаралық фольклористер қоғамының мүшесі (Финляндия)
2007 жылдан Халықаралық Айматов академиясының академигі
Дүниежүзілік Шыңғыс хан атындағы академияның академигі

Марапаттары

1986 жылы Ш.Уалиханов атындағы мемлекеттік арнайы сыйлығының лауреаты
1992 жылы Қазақстан Республикасының ғылым мен техника саласындағы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты
1996 жылы Жамбыл атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты
2001 жылы «Қазақстан тәуелсіздігіне 10 жыл» медалі
2002 жылы ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Ғылымды дамытуға сіңірген еңбегі үшін медалі»
2003 жылы Махамбет атындағы халықаралық сыйлықтың лауреаты
2010 жылы елбасының жарлығымен Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (құрметті атағы) берілді
2011 жылы «Қазақстан тәуелсіздігіне 20 жыл» медалі
2011 жылы «Достастық жұлдызы» мемлекетаралық сыйлығының лауреаты
2016 жылы Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің "Қазақстан Республикасының Мәдениет саласының Үздігі" құрметті белгісімен марапатталған.

Дереккөздер

Әуезовтен бата алған студент Мұрағатталған 7 Шілденің 2020 жылы. — Жас Алаш, 18.06.2020