Сортаңдар — шөлейтте, шөл және дала зоналарында тараған, құрамында әр түрлі тұздар кездесетін топырақтың түрлері. Сорлармен салыстырғанда олардың үстіңгі горизонттарында тұздар өте аз кездеседі де, ең терең горизонттарда мол болады. Сортаңның екі қара шірінді горизонты (үстіңгісі — элювиалды және астыңғысы — иллиювиальды) бар. Иллювиалды горизонтқа бүкіл үстіңгі шайылған қара шіріндіге қосыла тотықтар мен тұнбалар жиналып, горизонттың кепкеннен кейінгі тығыздалуына және призмалық жақпарларға жарылуына әсер етеді. Иллювиалды горизонттан әрі қарай тұзға қанықңан горизонт жатады. Сортаң топырақты шаруашылыққа пайдалану үшін мелиорациялық шаралар жүргізу қажет.

Дереккөздер өңдеу

  • Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакңией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.