Сочиберн түбіндегі шайқас

Сочиберн түбіндегі шайқас (ағыл. Sauchieburn; (11 маусым 1488 жылы) — король Яков III-нің билігінің соңындағы Шотландиядағы азаматтық соғыстар кезеңіндегі негізгі шайқас.

Сочиберн түбіндегі шайқас
Негізгі қақтығыс: 1488 ж. Шотландиядағы Азамат соғысы
Дата	11 маусым 1488
Орын	Сочиберн өзені (Стерлингшир, Шотландия)
Нәтиже	Яков III-нің жеңілісі мен опат болуы
Қарсыластар
Шотландия Шотландия
Қолбасшылары
Яков III белгісіз Яков IV
Тараптар күші
Белгісіз Белгісіз
Шығындар
Бірталай Бірталай

Соғыс алдындағы әскери қимылдар

1488 жылы Шотландияда Яков ІІІ-нің про-ағылшын саясатына және магнаттарға қарсы репрессияға наразы болған Англиямен шекаралас жатқан оңтүстік аймақтардағы барондардың көтерілісі лап етті. Көтерілісшілерді королдің ұлы, Ротсей герцогы, Яков басқарды. Алайда, қозғалыстың нақты көшбасшылары, оңтүстік-шотланд кландарының өкілдері Хьюмдер мен Хепберндер болды. Бүлікшілер Линлитгоуды басып алып, оны өздерінің базасына айналдырды. Яков III патшаның жағында, негізінде , елдің солтүстік бөлігінің магнаттары болды. 1488 жылдың маусым айында король әскері Перт пен Стерлинг арқылы Линлитгоуге бет бұрды. Стерлингтен оңтүстігіне қарай, әйгілі Бэннокберн түбіндегі шайқас болған жерде, Яков III-нің жолында ханзаданың әскері тосқауыл болды.

Екі жақтың ұстанымдары

Король әскерінің орталық бөлігін Яков III өзі басқарды, екі қанатты солтүстік барондардың жасақтары қорғады, ал алдыңғы қатарда Атолл мен Хантли графтар бастаған таулықтар орналасты. Ханзада әскерін шотланд шекаралары, Лотиан, Галлоуэй және Аннандейл жасақтары қамтыды. Алдыңғы батальондыы Хьюмдер пен Хепберндер басқарды.

Шайқас барысы

Ханзада королдік байрақты көтерді, осылайша таққа өзінің талаптарын білдірді және жаудың жағындағы роялисттерге сенімсіздік туғызуға тырысты. Осыдан бірнеше жыл бұрын жақын туыстарының қолынан қаза болады деп болжаған Яков III-ге қатты әсер қалдырды. Патша асығыс ұрыс алаңын тастап кетті. Өрістеген шайқаста күрделі қиындықтармен ханзада әскері жеңіп шықты. Королдік әскер жеңіліске ұшырап, Стирлингке қашты. Яков III-ні жақтастары тастайды, ол жағалауға баруға тырысады, бірақ белгісіз рыцардың қолынан қаза табады. Аңызға сәйкес, патша аттан құлап, бір ауылдағы үйге таныстырылмай жеткізілді, діни қызметкерді жараланған адамға шақырылғанда, ол ханзаның жасырын жақтаушысы болып шықты да патшаны өлтірді.

Сочиберн түбіндегі шайқастың мәні

Сочиберн түбіндегі шайқастың нәтижесінде Ренессанстың алғашқы королі Яков IV Шотландия тағына отырды.