Спланхнология

Спланхнология (splanchnologia; лат. viscera, грек, splanchnos — ішкі мүшелер; logos — ілім) — ішкі мүшелер жүйелері құрылысын зерттейтін ілім. ішкі мүшелер жүйелеріне — ас (азық) қорыту, тыныс алу, зәр бөлу және көбею (аталық және аналық) мүшелері жатады.

Бұлар негізінен дененің көкірек, құрсақ және жамбас қуыстарында орналасып, қоршаған сыртқы ортамен денедегі табиғи тесіктер арқылы қатысады. ішкі мүшелер — адам мен жануарлар организмдері мен қоршаған сыртқы орта арасындағы зат алмасу және көбею процестерін іс жүзіне асырады. Ас (азық) қорыту аппараты (apparatus digestorius) — организмді қоректік заттар және сумен, тыныс алу аппараты (apparatus res- piratorius) — оттегпен қамтамасыз етеді.

Зат алмасу нәтижесінде қалдық және пайда болған ыдырау өнімдері:

• азық қалдығы — азық қорыту
• көмірқышқыл газ — тыныс алу
• протеиндік және азоттық асмасу өнімдері
• артық су
• керексіз тұздар
• дәрі-дәрмектер
• улы заттар зәр болу мүшелері (organa uropoetica) арқылы сыртқа шығарылады. Аталық және аналық көбею мүшелері (organa genitalia masculina et feminina) жануарлар түрлері ұрпақтарының сақталуы мен ұдайы көбеюін қамтамасыз етеді.