Спондилит

Спондилит (лат. spondylus, көне грекше: σπόνδυλος — омыртқа) – адам омыртқасының қабынуы. Аурудың негізгі себебі – туберкулез қоздырғышы (туберкулезді спондилит), кейбір жағдайларда, спондилит мерез, актиномикоз, стафилококк инфекцияларынан, Бехтерев ауруының салдарынан дамиды. Спондилит 10 жасқа дейінгі балаларда (60%-ға дейінгі жағдайларда) жиі кездеседі. Туберкулез қоздырушы таяқша омыртқаға, әдетте, қан ағымымен (гематогендік жол) жетеді. Бұл жағдайда науқастың кеуде омыртқасында, мерез болған спондилитте – мойын омыртқада, ал Бехтерев ауруынан болған спондилитте – бел омыртқада өзгеріс болады. Аурудың қай түрі болса да баяу дамиды. Біртіндеп баланың мінезінде, жүріс-тұрысында өзгеріс еніп, тез әлсірейтін болады. Мысалы, ауру бала еденде жатқан затты көтеріп алу үшін тізесін бүгіп, қолын тізесіне тірейді де, омыртқаға күш түсірмей көтеруге тырысады. Ауру асқынғанда омыртқаның кеуде бөлігі жансызданып, кейін сол жерде ірің пайда болады. Қрің біртіндеп кеудеден бел, сан омыртқаларына ауысады. Іріңнен босаған омыртқа кішірейіп, төмен түседі. Осының нәтижесінде омыртқаның басқа бөліктері (өскінділері) артқа қарай жылжып, кейін омыртқаның қисаюына әкеледі (қ. Бүкірлік). Пішіні өзгеріп, төмен түскен омыртқа омыртқааралық жүйке талшықтарын, қан тамырларын жаншып, адам ауырсынады. Спондилиттің диагнозын клиникалық-лаборотория және рентгендік зерттеулердің қорытындысына сүйеніп қояды. Науқасты негізінен стационарда кешенді түрде емдейді. Спондилиттің алдын алу мен емдеу: антибактер. терапия, ортопед. шаралар (гипстен жасалған кереует, корсет, т.б. салу, омыртқаны түзейтін тәсілдер) қолдану, хирург. операция жасау, санаторийлерде емделу. Спондилиттің алдын алу үшін туберкулез ауруынан сақтану қажет.