Степан Ильич Хмара
Степан Ильич Хмара (укр. Степан Ількович Хмара; 12 қазан 1937 жыл, Бобятин, Львов воеводиясы Польша - 21 ақпан 2024 жыл, Киев, Украина) — украиндық саясаткер, кеңестік диссидент және саяси тұтқын, Украина Республикалық партиясын құрушылардың бірі, Украина Батыры.[1]
| Степан Ильич Хмара укр. Степан Ількович Хмара | |||
| |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 14 маусым 2002 — 25 маусым 2006 | |||
| |||
| 11 мамыр 1994 — 12 мамыр 1998 | |||
| |||
| 15 мамыр 1990 — 10 мамыр 1994 | |||
| Өмірбаяны | |||
| Партиясы | Украина халық партиясы Батькивщина | ||
| Білімі | Львов мемлекеттік медицина институты | ||
| Мамандығы | тіс дәрігері | ||
| Дүниеге келуі | 12 қазан 1937 Бобятин, Львов воеводиясы Польша | ||
| Қайтыс болуы | 21 ақпан 2024 (86 жас) Киев Украина | ||
| Жерленді | Байково зираты | ||
| Балалары | Роман, Соломия, Тарас | ||
| Марапаттары |   
| ||
| Степан Ильич Хмара Ортаққорда | |||
өңдеу  |
|||
Өмірбаяны
өңдеуСтепан Хмара 1937 жылы 12 қазанда Бобятин ауылында (қазіргі Львов облысы, Червоноград ауданы) шаруа отбасында дүниеге келген. 1964 жылы Львов мемлекеттік медицина институтын бітірді.[2] Отбасы: ұлы - Роман, қызы - Соломия, ұлы: Тарас (2002).
1955-1959 жылдары - Львов облысы Радехов ауылында, кейін Қазақстанда жүргізуші болып жұмыс жасады.[3]
1964 жылдан - Львов облысы, Сокал ауданы, Гирник қаласында тіс дәрігері болды. Диссиденттер қозғалысына қатысады.
1974 жылы В.Черноволь қамауға алынғаннан кейін ол «Украинский вестник» астыртын журналын қайта шығаруды бастады. 1975 жылы Хмара алғаш рет ұсталып, бірақ қылмыстың айғақтарының жоқтығына және антисоветтік үгіт-насихатқа қатысуына байланысты көп ұзамай босатылды.[4]
Львов облысы, Червоноград қалалық кеңесінің Горняк қаласында өз мамандығы бойынша жұмыс істеген адам диссиденттік қозғалысқа белсенді түрде қатысты - ол самидат және басқа да тыйым салынған әдебиеттерді таратқан, Украинада алғаш рет Сахаровтың «Бейбітшілік, зияткерлік туралы ойлар» еңбегін аударған, жасырын түрде «Украина хабаршысы» журналын шығарған.[5]
Оған «украиндық ұлтшылдық әрекеттері» туралы айғақ 1980 жылы ғана жиналды, дәл сол кезде оны КГБ саяси және адам құқықтарын қорғау қызметі үшін қамауға алып, «антикеңестік үгіт-насихат» бабы бойынша айыпталып, 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасына кесілді.[6] Жазасын Оралдағы №35, 36 саяси тұтқындарға арналған лагерьлерде өтеген. Қажымас ұстанымы үшін, диссиденттік әрекеттерін тоқтатпай, өз идеяларын бұзбай және сатқындық жасамай, сол жерде, лагерьде 306 күнді жазалау камерасында өткізді. Сондай-ақ, қайта-қайта ол әділетсіз қудаланғаны үшін украин халқының атынан аштық жариялады.
1987 жылы Степан Хмара 50 жасында бостандыққа шығып, Украинаға оралды, онда коммунистік режимге саяси оппозиция ретінде әрекет еткен Украина Хельсинки одағының жетекшілерінің бірі болды және оны Республикалық партияға айналдырғаннан кейін, 1990 жылдың сәуірінен - партия төрағасының орынбасары. 1990 жылы Жоғарғы Радаға сайлауда Львов облысының №261 Индустриалды сайлау округінде 63,61 пайыз дауыс жинап, Украина парламентінің халық депутаты болып сайланды.[7]
1990 жылы қарашада ол полицияға шабуыл жасады деген айыппен қамауға алынды. Ол 1991 жылы сәуірде босатылды.[8]
2001 жылы ол Леонид Кучманы президенттіктен кетіруді жақтады. Ол «Ұлттық құтқару форумы» мен «Кучмасыз Украина» науқанының жетекшілерінің бірі болды.[9]
2006 жылы ол Юлия Владимировнаның билікке нағыз мафияны басқарып отырғанын, ал оның партиясы нағыз мафиялық құрылымға айналғанын айтып, Юлия Тимошенконың командасын жанжалмен тастап кетті.
«КСРО-дағы украиндардың этноциді» және «Басты тәртіпсіздік», «Бүгін өткен туралы», «Әділетті Украина үшін» және «Номенклатуралық тәуелсіздіктің он жылдығы» кітаптарының авторы.[10]
Марапаттары
өңдеу- Украина Батыры атағы, «Держава» орденін қоса (2006 ж. 19 тамыз) – Украина мемлекеттілігінің тәуелсіздігін жаңғырту жолындағы күрестегі көрнекті жеке жетістіктері, бостандық пен демократия мұраттарына адалдығы үшін;
- «Азаттық ордені» (25 қараша 2008 ж.) - Бостандық күніне орай азаматтық ерлігі, демократия мұраттарын орнату жолындағы күрестегі адалдығы үшін;
- 5 дәрежелі Кінәз Дана Ярослав ордені (2007 ж. 11 қазан) - Украинаның тәуелсіздігі үшін күресте ымырасыз және берік ерік-жігері үшін және туғанына 70 жыл толуына орай;
- Тернополь қаласының құрметті азаматы.[11]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Степан Хмара. Бүгінгі күннің соңғы жаңалықтары. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Хмара Степан Ильич (1937). Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Жаза камерасында 306 күн және балаларды көрмей 7 жыл: диссидент Степан Хмараның өмірбаяны. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Степан Илькович Хмара.. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Украинаның Батыры, диссидент Степан Хмара қайтыс болды. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Украинада кеңестік диссидент Степан Хмара қайтыс болды. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Степан Хмара қайтыс болды. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ «Пермь саяси лагерлерінің тұтқындары» деректер базасы Xмара Степан Ильич. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Степан Хмара қайтыс болды: диссидент, бұрынғы саяси тұтқын және тәуелсіздік үшін күрескер туралы не белгілі. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Хмара Степан. Өмірден 10 факт. Тексерілді, 5 мамыр 2024.
- ↑ Досье. Хмара Степан Ильич. Тексерілді, 5 мамыр 2024.