Судың температурасын бақылау

Судың температурасын бақылау — көл мен бөгендердегі судың температурасын бақылау материалдары. Әдетте, олар температуралық және мұздық режімдерді болжау және есептеулер кезінде, су және жылу теңдестіктерін түзу және басқа бірқатар тәжірибелік және ғылыми мақсаттарда пайдаланылады. Қазаншұңқырдағы су қабатының жылуы су бетіне жеткен күн радиациясына тәуелді және су қабатының температурасы күн радиациясының жылдық құбылмалылығына байланысты өзгеріске ұшырап отырады. Көлдердің әр бөлігіндегі температуралық жағдай біркелкі емес, негізінен оның мөлшеріне, ақпалығына және терендігіне төуелді. Осы жағдайға байланысты судың температурасына бақылау жағалауға жақын маң мен оның айдынында да жүргізіледі. 

"Су"

Судың толысуы мен қайтуы

Судың толысуы мен қайтуы— Ай мен күннің тарту күштерінің әсерінен мұхит суы деңгейінің оқтын-оқтын артуы және кемуі. Су деңгейінің тәулігіне екі рет артуын судың толысуы дейміз және екі рет кемуін — судың қайтуы деп атайды. Судың толысуы мен қайтуы арасындағы уакыт 6 сағат 12,5 минут. Мұхиттың орта тұсында судың деңгейі 0,9 м-дей көтерілсе, жағалауда орта есеппен 2 метрге жетеді. Судың қайтуы кезінде мұхит түбінің едәуір бөлігі жалаңаштанып қалатындықтан, жағалау тұрғындары бүл уақытты теңіз өсімдіктері мен жәндіктерін дер кезінде жинап алу үшін пайдаланады. Су деңгейі көтерілген кезде кемелер өзенді бойлап, ондаған километр ілгерілей алады. Су толысуының кеме қатынасы үшін маңызы зор.

Судың тұздануы

Судың тұздануы- табиғи немесе антропогендік себептерден судағы тұз концентраңиясының артуы. Тұщы су үшін — 1 ғ/л-ден артық, тұздырақ су үшін — 10 г/л жоне одан да көбірек, тұзды су үшін — тұздың судағы табиғи концентрациясынан 50 г/л-ден көп.Судың тұздануы далалық белдемдегі суы тұзды, кейде өте түзды, хлоридтерге, карбонаттарға және сульфаттарға бай ағынсыз таяз көлдерғе тән. Кейбір өте түзды (гипер- галинді деп аталатын) көлдерде тұздардың концентраңиясы 60, кейде 270 г/л-ге жетеді. Бүл кезде тұздар тұнбаға түсіп, кейде шаруашылық мүқтажға пайдалану | үшін алынуы мүмкін. Мұндай көлдердің биотасы кейде тіршіліксіз болады. Судың тұздануы антропогендік әсерлерден де болады. Бүл грунт суына және су қоймаға мұнай өндіру кезінде және бүл суларды ұңғымаларда қабат ішіндегі қысымды көтеру үшін қайтадан шайқағанда мұнайға серік газдар түсуіне байланысты.