Сәмәди Зия Ибадатұлы

[1] Сәмәди Зия Ибадатұлы (15.4.1914. Алматы облысы, Панфилов ауданы, Хонихай - 20.11.2000, Алматы қаласы) - жазушы, драматург, Қазақстанның халық жазушысы (1987). 1931 жылы Шыңжаңға (Қытай) өткен. Құлжа қаласында білім алды. 1934-1958 жылдар аралығында мәдениет, білім беру және баспасөз саласында әр түрлі жауапты қызметтер атқарған. 1962-1963 жылдары Қазақстан Жазушылар одағында ұйғыр әдебиеті секциясының меңгерушісі болды. 1934 жылы «Қанды дақ» атты алғашқы драмасы Құлжа театрында қойылды. «Ғарип және Сәнәм» (1935), «Сыры ашылды» (1937), «Мейірімді ана» (1937), «Қаһарлы минуттар» (1945), «Зынданда» (1946), «Зұлымдыққа тосқауыл» (1951), «Еріксіз ерлер» (1970), «Жұпархан» (1973-1976) т.б. пъесаларында ұйғыр халқының тарихи тағдыры баяндалды. Отаршылдарға қарсы көтерілісті суреттеген «Майымхан» романы (1965), жазықсыз жапа шеккендердің қайғы қасіретін көрсеткен «Бір тартым темекі» (1970), 20-шы ғасырдың 30 жылдарындағы ұлт-азаттығы қозғалысына арналған «Жылдар сыры» дилогиясы (1-кітап 1967, 2-кітап 1972, 3-4 кітап 1989), ауыл жастарының шаттық тұрмысын, ой-арманын баяндаған «Өрік гүлдеген кезде» повесі (1976), азаттық жолында мерт болғандар туралы «Ғани батыр» атты шығармасы (1979), Ахмет Әпенді романы (1995) жарық көрді. С.Мұқановтың «Қашқар қызы» поэмасын, Ғ. Мүсіреповтің «Кездеспей кеткен бір бейне» повесін ұйғыр тіліне аударды. Еңбек Қызыл Ту орденімен және бірнеше медальмен марапатталған.

Сәмәди Зия(1914 – 2000) – жазушы, драматург. Қазақстанның халық жазушысы (1987). 1934 жылдан көптеген әңгіме, повесть жинақтары жарық көрген. Мәйімхан (1965), Жылдар сыры (3-кіт., 1967 – 72) Ғани Батур (1979), Ахмет Әпенді (1995) атты романдары жарияланды. С. Мұқан

Пайдаланған әдебиет

өңдеу
  1. Жетісу, Энциклопедия. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2004.