Талха әл-Муаффақ
Әбу Ахмед Талха әл-Муаффақ (араб.: أبو أحمد طلحة الموفق; 842, Самарра — 5 маусым 891, Самарра) — Ислам халифатының бас уәзірі, Халифаттың шығыс бөлігінің әкімі, ханзада, халифа Жағфар әл-Мүтәуәккилдің ұлы, Мұхаммед әл-Мұғтазз бен Ахмед әл-Мұғтамидтің ағасы, Ахмед әл-Мұғтадидтің әкесі. Інісі Ахмед әл-Мұғтамидтің дәуірінде бас уәзір болу арқылы Халифаттың шын мәнісіндегі басқарушысы болды.
| Талха әл-Муаффақ араб.: طلحة الموفق | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 875 — 5 маусым 891 | |||
| (Лақап аты Әл-Муаффақ Билләһ) | |||
| Ізбасары | Ахмед әл-Мұғтадид | ||
| |||
| 870 — 875 | |||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | Ислам | ||
| Дүниеге келуі | 842 Самарра, Ислам халифаты | ||
| Қайтыс болуы | 5 маусым 891 Самарра, Ислам халифаты | ||
| Династия | Аббас әулеті | ||
| Әкесі | Жағфар әл-Мүтәуәккил | ||
| Анасы | Үмм Ысқақ | ||
| Балалары | Ахмед әл-Мұғтадид | ||
өңдеу  |
|||
Өмірбаяны өңдеу
Әбу Ахмед халифа Жағфар әл-Мүтәуәккилдің кіші ұлдарының бірі. Әкесі қайтыс болғаннан кейін Самаррада тақ үшін талас басталды. Сол кезде халифаларды таққа түркі әскерлер отырғызады. Әбу Ахмед түркі қолбасшылармен тіл табысып, түркі әскерлердің арасында үлкен беделге ие бола бастады. Сондықтан 865 жылы екі халифа арасында соғыс басталғанда, түркілер қолдаған ағасы әл-Мұғтазз Әбу Ахмедті Бағдатқа аттанған әскердің басына қойды. 9 ақпан 866 жылы Әбу Ахмед жеңіске жеткеннен кейін оған шапан мен асылтастармен безендірілген алтын тәж кигізілді. Бірақ сол жылдың тамызында әл-Мұғтазз Әбу Ахмедтің таққа дәмеленуінен қорқып, оны зынданға тастайды. Түркі әскерлердің арасындағы беделінің арқасында Әбу Ахмед өлім жазасына кесілмейді.
Әл-Мұғтазз қайтыс болып, оның орнына әл-Мүтәуәккилдің басқа ұлы әл-Мұғтамид таққа отырғанда Әбу Ахмед Халифаттың шығыс бөлігінің әкімі болып тағайындалады. Соған байланысты оған әл-Муаффақ деген атақ берілді. 875 жылы әл-Муаффақ бас уәзір болып тағайындалып, халифа-інісі әл-Мұғтамидтің орнына билік жүргізе бастайды. Сол кезде ол сириялық Тулунұлдарымен күрес жүргізеді, зинждердің көтерілісін басады.
Әл-Муаффақ элефантиаз синдромына шалдығып, 889 жылдап бастап мемлекеттік істермен баласы Ахмед әл-Мұғтадид айналыса бастайды. 5 маусым 891 жылы әл-Муаффақ қайтыс болған соң әл-Мұғтадид ресми түрде бас уәзір болады, ал 15 қазан 892 жылы халифаның өзі қайтыс болғанда халық әл-Мұғтадидке серт береді[1].
Дереккөздері өңдеу
- ↑ Хью Кеннеди. Двор халифов — Москва: «АСТ», 2007 ISBN 978-5-17-039643-6.