Талқылау:Түйсік
| Бұл Түйсік бетін жақсартуды талқылау үшін қолданылатын талқылау беті. | |||
|---|---|---|---|
Жаңа тақырып қосу үшін төмендегі жолаққа талқылау тақырыбын енгізіп, жаңа тақырып бастау батырмасын басыңыз:
| Мақала ережелері
|
||
Түйсік, түйсіну, Сезу өңдеу
Мұндағы тақырып түйсік емес, сезу туралы болуы керек еді. Өйткен Sense деген Сезу, мысалы біз Сезім мүшелері деп атайтын Көру, есту, Иіскеу дегендерден қалыптасқан сезімдер туралы. Ол табиғи физикалық ақпараттардың адам миында оқылып, адамға сезілуі. Мысалы қолы отқа тиген адамның "От деген Ыстық болады" деген секілді сезулері Sense деп аталады. Ал, түйсік басқа. Мысалы, Мұқағалидың өлеңдерін оқысаңыз, "Түн келсе түйсік түсіп алаң болам" дейтін бір керемет өлеңі бар. Осындағы түйсік - сол "түйсік" сөзінің таза мағынасы бойынша жазылған. Ол физикалық емес, сезім мүшелерінен қабылданған әсерлер емес, sense емес, мұндағы түйсік бейне ғылыми тілде Интроспекция секілді нәрсе. Мұқағали қараңғы түнде бірдеңені көріп, естіп, содан түйсік туып жатқан жоқ, қайта ештеңені көрмейді, естімейді, оңаша болады, сол сәтте санасының арғы қатпарлары қайта оқылып, өз жан дүниесін өзі таныла бастайды, ашыла бастайды. Соны Түйсік дейміз. Түйсік әдетте жан түйсігі, яғни жанды сезіну, кейде Рефлекцияға да жақын келеді. Сондықтан мына ұғым қате қойылған. Sense - сезу, (бәлкім сезім деп алуға болушы еді, бірақ сезімнің басқа мағынасы бар, күрделі сөз), iнтросекция - түйсік. Ал, Түйсіну дегеніміз қабылдау (perception) деп жүрген нәрсе, өйткені ол сезу арқылы мида қалыптасқан нәрселерді ол нәрселердің өзі болмаған жағдайда да қайта әйгілеу қабілетіне ие, мысалы алма болмаса да алманың көрінісі мен дәмінің миымызда қайта жаңғыруы. Түйсіну сезудің үстіне құрылады. Сезу ең алғашқы сезім, көру, есту, дәм сезу деген секілділер...--Alphy Haydar (талқылауы) 23:02, 2022 ж. ақпанның 2 (+06)
Мысалы Алдыңызда бір алма жатыр. Сіз ешқашан мен алманы түйсіндім демейсіз. Sense пайда болды дейсіз, ал sense деген сезіну. Яғни сіз алманы сезіндіңіз. Бәлкім көріп, бәлкім татып... Қазақ тіліндегі ұғымдар нобайлап қойыла бермеуі керек. Қазақы тіл мәдениетінде қандай мағынада қолданылады, міне сол негізде ұғымға айналдырылуы керек. Ал, оған келмесе, онда сол шетелше термин нұсқасы қалуы керек. --Alphy Haydar (талқылауы) 23:08, 2022 ж. ақпанның 2 (+06)