ТамилдерОңтүстік Азиядағы халық.[1] Саны 60,8 млн адам, оның ішінде Үндістанда 55,8 млн адам. (89,4% Тамилнад штатында 2001 жылғы халық санағы). Сондай-ақ Шри-Ланкада 2,3 миллион (2012, санақ), Малайзияда 2 миллионнан астам адам (2015), Сингапурда 188,6 мың адам (2010, санақ), Канадада 131 ,3 мың адам (2011, санақ), Ұлыбританияда 25,1 мың адам (2011 ж.) т.б.[2]

Тамилдер
Бүкіл халықтың саны

60,8 млн.

Ең көп таралған аймақтар
 Үндістан

55,8 млн.

 Шри-Ланка

2,3 млн.

 Малайзия

2 млн.

 Сингапур

188 600

 Канада

131 300

 Ұлыбритания

25 100

Тілдері

тамиль тілі

Діні

индуизм, ислам

Тілі

өңдеу

Тамиль тілінде сөйлейді. Диалектілері: Шри-Ланка диалектісі, солтүстік, солтүстік-батыс, батыс, сонымен қатар әртүрлі әлеуметтік-касталық диалектілер.[3]

Діні

өңдеу

Діни нанымдары біркелкі емес. Басым көпшілігі индуистер, біраз бөлігі ислам дінін ұстайды.[4]

Тарихы

өңдеу
 
Тамил тойы

Б.з.б. 3 ғасырда тамильдің Чола, Чера, Пандья деген мемлекеттері белгілі болды. 14 ғасырда Тамилнад («тамильдер мекені») Виджаянагар империясының бөлігі болды. 17 ғасырда бұл бірнеше княздыққа бөлінеді. 18-19 ғасырдың аяғында. Мұнда еуропалықтар маңызды рөл атқара бастады, француз (Пондичерри) және британдық елді мекендер пайда болды, Мадрас (Ченнайда) ірі сауда және өнеркәсіп орталығы пайда болды. Үндістан тәуелсіздік алғаннан кейін Тамил территориясы Мадрас штатына айналды, кейінірек Тамил Наду (Тамилнад) деп аталды.[5]

Кәсібі

өңдеу

Тамилдер егіншілікпен айналысады (олар күріш, тары, майлы дақылдар өсіреді), шай және мақта плантацияларында жұмыс істейді, оларда жоғары дамыған қолөнер - тоқу (жібек, баспа, боялған каламкари маталары), ұсталық (мыс, қола өңдеу), зергерлік бұйымдар, сәндік мүсін жасау, қоржын мен төсеніш тоқу, киім-кешек бұйымдары, көркем ыдыстар; музыкалық аспаптар өндірісі. Қызмет көрсету саласы, өнеркәсіп, көлік, құрылыс, ғылым, өнер дамыған.[6]

Тұрмыс салты

өңдеу

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

өңдеу

Ауыл касталық бөлінуіне қарай қоныстанған кварталдарға бөлінген. Әртүрлі касталардың тұрғын үйлері әртүрлі. Тұрғын үйлер әдетте жер үстінде, балшықтан немесе кірпіштен тұрады, шатыры бар. Әдетте үйде тұрмыстық қажеттіліктер мен демалыс үшін пайдаланылатын веранда бар.[7]

Дәстүрлі киімдері

өңдеу
 
Канчипурам жібек сарилерін әйелдер ерекше жағдайларда киеді

Жалпы үнділік үлгідегі киімдер кең таралған: ерлерг - лунги, әйелдерге - сарилер. Аяқ киім негізінен қалаларда таралған. Әйелдер әртүрлі зергерлік бұйымдарды тағады.[8]

Дәстүрлі тағамдары

өңдеу

Негізгі тағамдары – күріш, бұршақ дақылдары мен көкөністерден жасалған бұқтырылған тағамдар, тұздықтар мен ащы дәмдеуіштер (карри), өсімдік майлары (күнжіт және жержаңғақ), шөптер, жемістер кеңінен қолданылады.[9]

Фольклоры

өңдеу

Каттейкутту театр труппалары бар, халық қуыршақ театры танымал, халық биі мен драмалық қойылымдары, оның ішінде маска қойылымдары белгілі. Девадасидің (Садир Натям) ежелгі храмдық би өнеріне негізделген классикалық би Бхарата Натям 20 ғасырда дамыды.

Тамилдердің маңызды фестивалі - 13-15 қаңтар аралығында егін жинау үшін тойланатын Понгал.[10]

Сілтеме

өңдеу

Дереккөздер

өңдеу
  1. Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  2. Үлкен Ресей энциклопедиясы 2004–2017. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  3. Үлкен Кеңестік Энциклопедия. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  4. Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  5. Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  6. Семашко И.М. Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  7. В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 513. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
  8. Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  9. Әлем халықтары/Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.
  10. Тамилдер. Тексерілді, 18 қараша 2024.