Тасбекіре

Тасбекіре (Scaphіrhynchіnae) – бекіре тұқымдасына жататын балықтар. Құмдауытты және майда тасты қайраңдар мен өзектерді мекендейді. Дене пішіні лайлы ағысты суда тіршілік етуге бейімделген: басы күрек тәрізді жалпақ, көздері кішкентай, оның есесіне сезім мүшесінің қызметін атқаратын ұзын мұрттары жақсы дамыған. Ерекше сауыт құрайтын қырлы сүйектері денесін механикалық жарақаттанудан сақтайды.

Тасбекірелерді 2 туысқа жіктейді: америка Тасбекіресі және ортаазиялық Тасбекірелер. Соңғысының Арал теңізі бассейнінде тіршілік ететін 3 түрі кездеседі. Үлкен әмудария Тасбекіресі (Pseudoscaphіrhynchus kaufmannі), денесінің ұзынғы 58 см, салм. 760 г-нан 2,5 кг-ға дейін. Кіші әмудария Тасбекіресінің (P. hermannі) ұзындығы 30 см-дей. Үшінші түрі – сырдария тасбекіресі. Орта Азия Тасбекірелері 5 – 7 жасында жыныстық жағынан жетіледі.

Уылдырығын (15 мыңға дейін) су темпиратурасы 14 – 16 ^oС-қа жеткенде, наурыз – сәуірде өзен арнасындағы қиыршық құмды және майда тасты қайраңдарға салады. Су түбіндегі майда омыртқасыздармен (хирономидтердің, жылғалықтардың, біркүндіктердің дернәсілдері) және балықтардың уылдырығымен қоректенеді. Бұл 3 түрде қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.