Тахирилер мемлекеті

Тахирилер мемлекеті 821873 ж. Хорасанда (Иран) құрылды. Араб халифатындағы ағайынды Әмин мен Мәмүннің тақ үшін күресінде соңғысының жеңуіне көмектескен ирандық қолбасшысы Тахир ибн Хусейн негізін қалаған. Берген көмегі үшін Мәмүн Хорасанды оның жеке меншігіне берді. Көп ұзамай Тахир ибн Хусейн Хорасанды тәуелсіз мемлекет деп жариялады. Оның балалары Тәлїе (822 – 28), кейіннен Абдолла (828 – 44) мемлекеттің іс жүзінде дербестігін нығайта түсті. Абдолланың кезінде мемлекет астанасы Нишапур қаласы болды. Сөз жүзінде тахирилер мемлекеті аббасилік халифтің вассалы болып есептелгенімен, іс жүзінде ішкі-сыртқы саясатта дербестігі сақталды. Тахирилер мемлекеті Абдолланың билігі кезінде мейлінше күшейді. Ол алым-салықты шектеп, ірі жер суландыру жұмыстарын жүргізді, шаруалар мен қолөнершілерді шенеуніктердің озбырлығынан қорғады. Оның ұлы Тахир ибн Абдолла 845 – 62 ж. билік құрды. Бірақ оның ұлы Мұхаммед (862 – 73) тұсында Тахир мемлекеті құлдырап, Саффарлар әулеті өз биліктерін орнатты.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы