Та марбута

Та̄’ марбӯт̣а (араб.: تاء مربوطة‎, сөзбе сөз: «T әрібіне байланысты») — Араб жазуында әріп. Араб әліппесінің Һа әрпіне ұқсас жазылыды, дегенмен айырмашылығы үстінде екі нүктелі болып келеді ة, та марбута сөз соңында келіп өзі бір жекедара мән бере алмайды.

Араб жазуы
ا    ب    ت    ث    ج    ح
خ    د    ذ    ر    ز    س
ش    ص    ض    ط    ظ    ع
غ    ف    ق    ك    ل
م    ن    هـ    و    ي
Тарихы · Транскрипция Әлиф мақсура · Харакат · Һамза ء Араб сандары · Нөмірлеу

Этимология

ة әрібі араб әліппесінде жеке әріб болып есептелмейді, бірақ әріп деп аталатын себебі араб әліппесінің Та (ت) әрібінің бір жеке дара жазылу жағдайы болғандықтан айтылады, бұл жағдай араб тілінде (та мамдуда) «созылыңқы т» (ت): т әрібінің соңын созып басқа әріппен жалғастыру арқылы 'Та марбуту' әрібін аламыз.

Жазылуы

ت әрібі араб тілінде аналық түрді (женский род) білдіреді. Етістікте (та мамдуда) Та (ت), есімдіктерде — 'Та марбута' болып қолданылады.

'Та марбута' тек сөз соңында екі түрде жазылады:

жалғаусыз — ة (мысалы: كُرَةٌ «доп», «шар»)

және жалғаумен — (ة) (мысалы:بَدْلَةٌ «костюм»).

Егер та марбутаның сол жағанан тағы бір та марбута қосылса, ол та мамдудаға айналып кетеді, мысалы:بَدْلَتُهُ «оның костюмі».

Дауысталуы

сөз арасында жай (ت) Та әрібі сияқты оқыла береді, егер сөз соңында кездессе һа (ة) әрібі болып дауысталады.