Терінің және эпителийдің құрылысы

Тері дененің сыртқы қорғаныс қабығы болып табылады. Бұл - зақымдалғанда өзін - өзі қалпына келтіруге бейімделген, бетінің көп бөлігінде көптеген сезімтал рецепторы бар, өте жай әсерлерді сезуге қабілетті ең үлкен ағза. Тері дене температурасын реттеуде өте маңызды қызмет атқарады. Терінің сыртқы көрінісі көңіл күйге және адам денсаулығының жалпы жағдайына байланысты өзгереді. Осындай өзгерістердің жалпы жиыны организмдегі көптеген бұзылыстардың көрінісі болып табылады.

Терінің құрылысы

Тері екі негізгі қабаттан тұрады. Сыртқы қабаты беткей бөлігінде жалпақтау әрі көпқабатты болып келген жасушалардаң қабаттарынан тұратын қабыршақты эпителийлік тін. Терінің ішкі қабаты қан тамырлары, жүйкелік талшықтар, шаш түйіншіктері мен май бездеріне бай серпімді тін түзетін талшықтық және жұмсақ жасушалардан тұрады. Терінің ең терең қабаты негізгі тінге бекиді.

Бастағы шаш

Шаш теріде орналасқан түйіншіктен өседі. Әр шашты қаптаайтын қабыршақтар тері бездері бөлетін маймен майланып тұрады.

Эпителийлік тін

Эпителий деп те аталатын эпителийлік тін - көптеген ішкі ағзалар мен тіндерді қаптайтын қорғаныстық қабат болып табылатын өте маңызды құрылымдық элемент. Эпителийдің жасушаларының түрлеріне және олардың өзара бір немесе көп қабат түзіп орналасуына байланысты бірнеше түрі болады. Бұл жасушалар қорғаныстық, сіңіру және бөліп шығару (секреция) қызметтерін атқарады.

Жай және көпқабатты эпителий

Жай эпителий жасушалық бір қабттан тұрады. Ол пішініне байланысты жалпақ, текше тәрізді және цилиндр тәрізді болады. Жалпақ эпителий арнайы қорғанысты қажет етпейтін тендерде орналасады. Ал көп қабатты эпителий жасушалардың бірнеше қабатынан тұрып, қорғаныс қызметіне бейімделген.

Көз

Көз аймағына эпителийдің екі түрі болады. Жай текше тәрізді эпителий пигментті қабатта, ал қасаң қабықтың сыртқы бөлігінде көп қабатты эпителий орналасқан.

Көздің қасаң қабығы

Көздің қасаң қабығы әдетте торлық қабыққа жарықтың түсуін қамтамасыз ететін мөлдір қабат түзетін бес қабатты жалпақ эпителиймен қапталған.

Жалған көпқабатты эпителий

Бұл - цилиндр тәрізді эпителийлік тін. Ол көп қаббатты сияқты болып көрінеді, бірақ, шын мәнінде, биіктігі әр түрлі жасушалардың бір қабатынан ғана құралған. Ұзындау келген жасушалардың ішінде арнайы жасушалар кездеседі: шырыш бөліп шығаратын бокал тәрізді жасушалар және бөгде заттардың енуінен қорғайтын кірпікшелі жасушалар.

Кеңірдек

Кеңірдекті қаптайтын эпителий жалған көп қабатты түрге жатады. Кірпікшелі жасушалар дем алғанда кіретін ауадағы бөгде бөлшектерді шырыштық қабыққа тасымалдайды.

Басты бронхтар

Бронхтардың ішкі бетін жалған көп қабатты эпителий қаптайды.

Кеңірдектің эпителийі

Кеңірдектің эпителийінде көрініп тұрған кірпікшелер жасыл түспен боялған. Шырышты бөлетін бокал тәрізді жасушалардың микробүрлері.

Ауыспалы эпителий

Эпителийдің бұл түрі көп қабатты эпителийге ұқсас. Бірақ ол құрылымы мен бүтіндігін сақтап, созылуға бейімделген.

Несеп шығаратын өзек

Несеп шығаратын өзек Үрпінің шырыштық қабығының жасушалары өз пішінін өзгертуге қабілетті, олар бөлетін шырыш үрпіні несептің құрамындағы қышқылдардан қорғайды.

Несеп шығаратын өзектің ішкі құрылысы

Несеп шығаратын өзектің бұлшық еттері босаңсып тұрғанда шырыштық қабықтың эпителийлік жасушалары қатпарланады.

Дереккөздер

Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.