Теңгежапырақ шықшөп
Теңгежапырақ шықшөп (лат. Drosera rotundifolia) - шықшөптер тұқымдасы шықшөп туысына жататын, ұсақ жәндіктермен қоректенетін, көп жылдық, шөп тектес өсімдік.
| Теңгежапырақ шықшөп | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||
| ||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||
| Drosera rotundifolia |
Ботаникалық сипаты өңдеу
- Биіктігі 25 см-ге жуық.
- Тамыр жапырақтарының сағақтары ұзын, олар сабағының түп жағында топталып тұрады. Дөңгелектеу, жоғарғы жағында қызғылт түсті бедерлері бар және оның біреуі ірілеу. Олардың бөліп шығаратын сөлдеріне шыбын-шіркейлер жабысады да, оларды өсімдік қорек ретінде пайдаланады.
- Гүлдері майда, ақ түсті, олар сабағының жоғарғы жағында шоғырланып тұрады. Гүл тостағаншасы түтікше қоңырау тәрізді бес қалақшадан тұрады да, кейіннен олар жемісімен бірге жұлынады. Гүл тәжінің жапырақшалары бесеу.
- Жемісі - сопақша келген қауашық. Маусым-тамыз айларында гүлдейді.
Өсетін жері мен таралу аймағы өңдеу
Қазақстанда шымтезекті мүк өскен батпақты жерлерде, ылғалды, құмды жерлерде өседі.
Құрамы өңдеу
Құрамында дрозерон, плумбагин, ферменттер, пигменттер танин, аскорбин, алма, лимон қышқылдары бар.
Емдік қасиеті өңдеу
Шықшөптен жасалған дәрілердің қақырық түсіретін, жөтел басатын, тер шығаратын, несеп айдайтын, дененің қызуын төмендететін қасиеттері бар. Халық медицинасында көкжөтелді, бронх демікпесін, артериосклерозды және қақырыққа қан араласқанды емдеу үшін қолданылады. Шықшөптің жапырағында таңертеңгілікте пайда болатын шық секілді сұйық затпен сүйелді емдейді. Дәрі үшін өсімдіктің жер бетіндегі бөлігін гүлдеген кезінде жинайды.
Дәрі дайындау және қолдану тәсілі өңдеу
Өсімдіктің ұнтақталған 25 грамын 2 стақан суға салып 6 сағат тұндырады да, оған 4 грамм бромды натрий қосады. Көкжөтелге қарсы осы тұнбадан 1 ас қасықтан күніне 3 рет ішеді. Шықшөптен, жолжекеннің жапырағынан, қоғажайдан теңдей етіп алып араластырады. Оның 2 шай қасығын 1 стақан қайнап тұрған суға салып тұндырады да, жөтелге қарсы 1 ас қасықтан 3-4 рет ішеді.[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.