Теңге жапырақта шық шөп

Теңге жапырақта шық шөп[1] өзі аттас тұқымдасқа жататын көп жылдық жәндікқоректі өсімдіктер. Биіктігі 7 – 25 см. Төселе өсетін немесе түйнекті тамырсабағы болады. Жапырақтары тамыр түбіндегі себетте орналасады. Жапырақтардың шетін және жоғарығы жағын қызыл безді басы бар түктер жауып жатады. Осы бездер жабысқақ сұйық тамшылар бөліп шығарады. Түктер жапыраққа қонған жәндіктерді жауып қалады да, өздерінен бөлінген шырышпен бүркейді. Бұл кезде жапырақ қақ ортасынан екіге бүктетіліп, жәндікті ұстап тұрады. Өсімдіктің құрамынан бөлінген асқорыту ферментінің әсерінен жәндік қорытылып болғаннан кейін жапырақ қайтадан жазылып, бұрынғы түріне келеді. Гүлдері ұсақ ақ түсті, олар шашақ немесе сыпыртқы гүлшоғырына топтанған. Тұқым жолымен көбейеді. Шілде айында гүлдеп, тамыз айында жеміс береді. Жемісі – бірұялы қорапша. Өсімдік шымтезекті батпақтарда өседі. Теңге жапырақта шық шөп – өте сирек кездесетін өсімдік болғандықтан Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ Энциклопедиясы